نیویورک، اولین آزمون جدی سیاست خارجی دولت تدبیر و امید
به گزارش پونه زار به نقل ازدانشجویان ایران(ایسنا)، از یک هفته مانده به سفر رییس‌جمهور به نیویورک و پس از انتشار خبر مربوط به نامه تبریک باراک اوباما به روحانی و پاسخ وی و نیز کنجکاوی درباره مباحث احتمالی مطرح شده بین دو رییس‌جمهور در این نامه‌ها، امیدها جهت تعامل هرچه بیشتر ایران و غرب و حتی آمریکا افزایش یافته و گمانه‌زنی‌هایی در ارتباط با احتمال دیدار دو رییس‌جمهور ایران و آمریکا مطرح شده است.
گرچه مقامات دو کشور در اوایل مطرح شدن این بحث، اعلام کردند که برنامه‌ای برای دیدار با یکدیگر در هیچ سطحی ندارند اما رییس‌جمهور کشورمان هفته گذشته در اولین مصاحبه خارجی خود با شبکه ان.بی.سی آمریکا، در پاسخ به پرسشی در ارتباط با احتمال دیدارش با اوباما گفت: دیدار با اوباما در دستور کار من نیست ولی هر چیزی در دنیای سیاست امکان‌پذیر است؛ البته بسته به شرایطی که به وجود می‌آید.
وی همچنین در این مصاحبه لحن نامه اوباما را مثبت و سازنده عنوان کرد و خبر داد که از اختیار تام برای حل پرونده هسته‌یی ایران برخوردار است و ایران هرگز به دنبال ساخت بمب اتم نبوده و نیست.
این سخنان رییس دولت تدبیر و امید، همزمان با آزاد شدن تعدادی از زندانیان حوادث سال 88 موجب افزایش امید هرچه بیشتر در داخل ایران شد و در عرصه بین‌المللی نیز بازتاب‌های بسیاری داشت، به نحوی که کاخ سفید طی دو روز گذشته احتمال داد که باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا با حسن روحانی رییس‌جمهور ایران هفته آینده در نیویورک دیداری داشته باشد. این مساله با توجه به این مساله مطرح می‌شود که دو رییس‌جمهور در یک روز – البته در ساعات مختلف – در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت.
رییس دولت یازدهم که تلاش کرده از دیپلماسی رسانه‌ای نیز در آستانه سفر خود به نحو احسن استفاده کند، روز جمعه یاداشتی را در روزنامه واشنگتن پست با عنوان «چرا ایران به دنبال تعامل سازنده است؟»، منتشر کرد. وی در این یادداشت به تعیین خط و مشی دولت تدبیر و امید در عرصه سیاست خارجی پرداخته و تاکید کرده که “زمان تعامل سازنده فرا رسیده است”.
وی در این یادداشت به همتایان خود توصیه کرد از فرصتی که انتخابات ایران ایجاد کرده و همچنین از اختیاری که مردم ایران برای «تعامل محتاطانه» به وی داده‌اند استفاده کنند و به تلاش‌های دولت وی برای به جریان انداختن گفتمان سازنده، صادقانه پاسخ دهند.
روحانی به آنها توصیه کرد که دیدی فراتر از نگرانی‌ها داشته باشند و “آنقدر جرات داشته باشند که نه به خاطر منافع ملی‌شان بلکه دست‌کم به خاطر میراثی که از آنها به‌جا می‌ماند و به خاطر فرزندان و نسل‌های آینده، بگویند چه چیزی می‌خواهند”.
بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان ملل متحد نیز که این هفته در مقر سازمان ملل با حسن روحانی دیدار می‌کند، در روز گذشته با استقبال از مواضع حسن روحانی گفت: من خوشحال هستم که رییس‌جمهور ایران گام‌های ملموسی در جهت برآورده کردن قول‌هایی که در زمان انتخابات داده است، برمی‌دارد.
جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز در این ارتباط گفت: اظهارات اخیر روحانی بسیار مثبت است اما این اظهارات همانند هر مساله دیگری باید مورد سنجش و آزمایش قرار گیرد. در آینده مشخص می‌شود که این اظهارات ما را به چه سمت هدایت می‌کند.
با وجود فضای مثبت ایجاد شده در آستانه سفر رییس‌جمهور به نیویورک و امیدهای ایجاد شده در بین مردم کشورمان نسبت به رییس‌جمهور اعتدالگرا که با وزیدن نسیم تغییر در دیپلماسی همراه بوده است، برخی تندروها در داخل و خارج از کشور درصدد هستند که پیامدهای مثبت این سفر را خنثی کنند. در این راستا رسانه‌های صهیونیستی روز گذشته اعلام کردند که نخست‌وزیر این رژیم برای خنثی کردن اثر تلاش‌های حسن روحانی در نیویورک، برنامه‌ای تدارک دیده است و از آن به عنوان برنامه مقابله با لبخند روحانی یاد می‌کنند.
نتانیاهو که برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد هفته جاری راهی نیویورک می‌شود، در تلاش است که در دیدار با رییس‌جمهور آمریکا و سایر مقامات جهانی تلاش کند که به زعم خود، اثرات احتمالی ملاقات‌ها و برنامه‌های تدارک دیده شده از سوی حسن روحانی را خنثی سازد. گویا کارزار مقابله نتانیاهو با لبخند روحانی قرار است از طریق رسانه‌های آمریکایی اجرا شود و او سلسله مصاحبه‌هایی را با رسانه‌های آمریکایی خواهد داشت.
با وجود تلاش‌های صورت گرفته از سوی برخی افراطیونی که نان خود را در ایجاد تنش بین ایران و غرب می‌بینند، هر روز بر میزان گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی افزوده می‌شود و حتی برخی تحلیل‌ها فراتر رفته و به چگونگی این دیدارها حتی در حد یک احوال‌پرسی نیز پرداخته‌اند، به نحوی که روز گذشته خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی تحت عنوان «گمانه‌زنی‌هایی درمورد دیدار اوباما و روحانی»، عنوان کرد: یکی از گمانه‌زنی‌ها این است که اوباما دست خود را به سمت روحانی جلو ببرد و به هنگام دست دادن، دو طرف تحت‌الفظی و سمبلیک با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
یکی از مقامات آمریکایی نیز در این باره گفت: کاخ سفید امیدوار است که بتواند دست دادن و خوش و بش کردن دو رییس‌جمهور را مهندسی کند اما این به معنای دیدار کامل و دوجانبه نیست. البته برخی تحلیلگران نیز معتقدند، اینکه آمریکایی‌ها اعلام کردند در زمان سخنرانی حسن روحانی در سالن مجمع عمومی حضور خواهند داشت و همچنین حضور رییس‌جمهور ایران در مراسم افتتاحیه این اجلاس و احتمال حضورش در موقع سخنرانی باراک اوباما در مجمع، اینها فرصت‌های مناسبی است که دو رییس‌جمهور با یکدیگر رودررو شوند؛ گرچه راهروهای مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز گزینه مناسبی است.
برخی تحلیلگران نیز معتقدند که ممکن است این دیدارها در دو سطح رییس‌جمهور ایران و آمریکا صورت نگیرد و در سطوح پایین‌تری انجام شود.
رییس‌جمهور در جریان سفر خود به نیویورک – که تا روز جمعه ادامه خواهد داشت – برنامه‌های پرباری خواهد داشت. او طبق برنامه‌ریزی انجام شده، علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، در اجلاس خلع سلاح اتمی که روز چهارم مهر برگزار می‌شود نیز به عنوان رییس جنبش عدم تعهد سخنرانی خواهد کرد. از دیگر برنامه‌های مهم رییس‌جمهور در جریان این سفر، حضور در جمع وزرای خارجه عضو جنبش عدم تعهد است. البته روحانی در کنار گفت‌وگو با رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی، با ایرانیان مقیم آمریکا نیز دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
با وجود تمام تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌ها، به نظر می‌رسد که رییس‌جمهور ایران با دستی پر و با اختیاری کامل به شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد خواهد رفت و مردم ایران اطمینان دارند که این‌بار رییس‌جمهورشان برای صندلی‌های خالی سخنرانی نخواهد کرد؛ امیدوارند شاید همانند سال 1377 که رییس‌جمهور وقت با مطرح کردن ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها – که اکنون در سالگرد آن هستیم – فضای بین‌المللی را به نفع ایران تغییر داد، حسن روحانی نیز با دیپلماسی لبخند در کنار تدبیر و درایتی که در طول هفته‌های گذشته از خود و تیمش به نمایش گذاشته است، بتواند فصل نوین رابطه ایران با جامعه بین‌المللی را رقم بزند؛ فصلی که نه طوفانی مخرب بلکه نسیمی معتدل داشته باشد.
