به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار ^[1]، یکی از چالش‌هایی که همواره کسبه فریدونشهر با آن روبرو بوده‌اند، دوره گردها و بازار سیار پررونقی بوده که برای خود فراهم کرده‌اند.

سال‌های طولانی است که کسبه با این مشکل که به گفته خودشان باعث کساد شدن کاسبی‌شان می‌شود روبرو هستند. در سال جاری، « یکشنبه بازار » هم به دغدغه‌های فکری کسبه اضافه شد. بازار روزی که در شورای صیانت از حقوق شهروندی با حضور مسئولین شهرستان و رئیس اتاق اصناف به تصویب رسیده بود.

پس از آغاز فعالیت یکشنبه بازار در فریدونشهر شاهد استقبال زیاد مردم از این بازار روز بودیم. بازاری که با وجود یک روز در هفته بودن و قرار داشتن در مکانی دور از شهر(در محل پایانه مسافربری بین شهری فریدونشهر) رونق خوبی گرفت. در پی استقبال مردم از این بازار، دوباره اعتراض کسبه بلند شد.

چند سؤال اذهان را به خود مشغول کزد:

1- چرا مردم با وجود قرار داشتن یکشنبه بازار در مکانی دور از شهر، در این هوای گرم برای خرید، مسیر پایانه مسافربری فریدونشهر را گاهی پیاده حتی در ماه مبارک رمضان طی می‌کردند تا از بازار روز خرید کنند؟

2- علت عدم استقبال مردم از فروشگاه‌ها و مغازه‌های داخل شهر چیست؟

3- آیا همه فروشگاه‌های داخل شهر در رکود و کسادی قرار دارند؟

4- آیا بازار روز در شهرهای دیگر هم به اندازه فریدونشهر برای کسبه مشکل آفرین شده است؟

5- آیا مردم فریدونشهر اهل پول خرج کردن هستند؟

6- راه برون رفت از وضع موجود چیست؟

برای پیدا کردن پاسخ این سؤالات تحقیق خود را در داخل شهر آغاز کردیم. ابتدا به یکشنبه بازار رفتیم و از مردم علّت خریدشان از یکشنبه بازار را پرسیدیم. پاسخ‌های مردم را می‌توان در تنوع جنس، رنگ و قیمت در بازار روز، ارزانی و برخورد خوب فروشندگان خلاصه کرد.

امّا آیا واقعاً اجناس یکشنبه بازار با قیمت پایین عرضه می‌شود؟

با مقایسه قیمت تعدادی از اجناس بسته بندی شده بعد از بررسی اصل بودن جنس، به این نتیجه رسیدیم که این جنس ارزان‌تر از مغازه عرضه می‌شود. ولی تعدادی از اجناس توجهمان را به خود جلب کرد که با وجود داشتن قیمت بالاتری نسبت به قیمت مغازه، مورد اقبال مشتریان واقع شده بود. وقتی از مشتری سؤال کردیم که چرا تن به خرید این جنس داده‌اند گفتند: ما همه اقلام مورد نیازمان را با قیمت پایین‌تر از مغازه از این جا خریده‌ایم گفتیم این یکی را هم بخریم و خریدمان را تکمیل کنیم؛ یا شخص دیگری گفت: با خرید این جنس، فروشنده در اجناس دیگر هم به او تخفیف داده است؛ ^[1] اما یک پاسخ برای ما جالبتر بود و آن این بود که گفت: از خرید این کالا احساس خوبی دارد با این که می‌داند جنس را گران‌تر می‌خرد.

آیا مردم فریدونشهر اهل پول خرج کردن هستند؟

پاسخ این سؤال در بازارهای شهرهای اطراف ما و مرکز استان نهفته است. در ایام تعطیلات مخصوصاً ایام شب عید، هر کجای بازارهای نجف آباد و اصفهان و حتی داران را سرک بکشید، فریدونشهری‌هایی را مشاهده می‌کنید که در حال خرید هستند و این مورد اذعان بیشتر مردم است که غالب مردم فریدونشهر خرید کالاهای مصرفی غیرغذایی خود را و البته گاهی هم غذایی خود را از خارج شهرستان و در بازارهایی نظیر بازار نجف آباد و اصفهان تهیه می‌کنند. مردم حتماً دلیلی برای خرید از این بازارها دارند و این در حالی است که حال بازار فریدونشهر در شب عید که معمولاً اوج رونق بازار است خیلی وخیم بود.

آیا همه فروشگاه‌های داخل شهر در رکود و کسادی قرار دارند؟

ما پاسخ این سؤال را نه در مورد فروشگاه‌های مواد غذایی که نیاز روز مردم است بلکه در مورد فروشگاه‌های مواد مصرفی مثل لباس فروشی‌ها مورد بررسی قرار دادیم. با پرس‌وجو متوجه شدیم در سطح شهرستان مغازه‌های لباس فروشی، پارچه فروشی، کفش فروشی و از این قبیل هستند که فروش قابل توجهی دارند و در اکثر اوقات روز در حال فروش جنس هستند. مغازه‌هایی که نه یکشنبه بازار توانست کاسبی‌شان را خراب کند و نه وجود بازارهای پررونقی مثل بازار نجف آباد و بازار اصفهان. این نشان می‌دهد که روی آوردن مردم به بازارهای خارج شهرستان حتما با یک منطق همراه بوده است و در صورت تأمین نیازهای مشتریان فریدونشهری، این دکان‌های فریدونشهر هستند که میزبان خریدهای مردم خواهند شد.

به راستی چه عواملی خریدار را متمایل به خریدمی‌کند؟

اگر پاسخ دهیم نیاز به داشتن یک کالا، شخص را مجاب می‌کند که به خرید آن مبادرت ورزد، شاید پاسخ کاملی نداده باشیم چون که در جست و جوهایمان متوجه شدیم بسیاری از مردم به قصد خرید به بازار نمی‌روند ولی از بازار خرید می‌کنند.

اگر پاسخ دهیم ارزانی خریدار را به خرید متمایل می‌کند که مثالی از یکشنبه بازار آوردیم و گفتیم با وجود گران‌تر بودن جنس، خریدار به خرید آن روی آورده بود.

اگر پاسخ دهیم تنوع باعث استقبال مشتریان می‌شود، ^[1] بدون شک این گونه خواهد بود ولی تنوع به تنهایی شخص را مجاب به خرید نخواهد کرد.

همه این‌ها عواملی هستند که در خرید تأثیر دارند ولی بررسی‌های ما و نگاهی به سطور بالا نشان می‌دهد عامل دیگری هم هست که مشتری را ترغیب به خرید می‌کند و آن چیزی نست بجر فن فروشندگی و نکته قابل توجه در بازار روز احساس رضایتی بود که در چهره خریداران دیده می‌شد.

این حقایق را نباید نادیده گرفت. در ظهر روز یکشنبه نشاط و احساس خوش از خرید زیر آفتاب داغ فواره می‌زد. این احساس خوب از خرید موجب می‌شود افراد تمایل به خرید پیدا کنند و گاهی برای رسیدن به این احساس خوب حاضرند قیمت بیشتری هم پرداخت کنند. این را اکثر فروشندگان یکشنبه بازار می‌دانند و به طرز ماهرانه‌ای تلاش می‌کنند این احساس خوب از خرید را به مشتری بدهند.

احتمالاً این فروشندگان این طرز برخورد با مشتری را به طور تجربی و به نقل از دیگران فراگرفته‌اند ولی ایشان اصولی را رعایت می‌کنند که در کتاب‌های آموزش فروشندگی مثل «فروش موفق»، «فروشنده یک دقیقه‌ای» و یا «سنگفرش هر خیابان از طلاست» آمده است. اصولی که با دادن احساس خوب از خرید، خریدار را متمایل به خرید می‌کند.

کاسبی تنها باز کردن یک مغازه و در معرض فروش قرار دادن کالا نیست. فروشندگی یک فن است که ترکیبی از عوامل مختلف مثل تنوع کالا و … است که در صورت نبودن یکی از این عوامل احتمال فروش پایینتر می‌آید. تحقیقات بالا نشان داد سوای قشر ضعیف شهرستان فریدونشهر، عده قابل توجهی از مردم دست به جیب هستند، که غالب کالاهای مورد نیاز خود را از خارج از شهرستان تهیه می‌کنند و در صورت تأمین نیازهای خود و وجود فروشگاه‌های مناسب، خریدهای خود را در داخل خود شهرستان انجام خواهند داد.

در گفتگو با یکی از کسبه وی اظهار کرد در صورتی توان افزایش تنوع اجناسش را دارد که مشتری داشته باشد. از طرفی هم مشتری می‌گوید در صورتی مشتری خواهد بود که تنوع وجود داشته باشد و اینجاست که اگر کاسب به فکر طرح و ایده جدید مثل اعمال تخفیفات ویژه و غیره نباشد نخواهد توانست مشتری جذب کند.