به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار ^[1]، در هفته‌های گذشته روز دریانوردی را پشت سر گذاشتیم. با فرا رسیدن ایام عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به سراغ یکی از فریدونشهری‌های خادم حضرت اباعبدالله(ع) رفتیم که این ایام را در  کشتی‌های اقیانوس پیما  به عنوان سرمهندس الکترونیک دریایی مشغول خدمت رسانی است.
– پونه زار: لطفا خودتان را معرفی بفرمایید.
– ابراهیم رفیعی هستم اهل فریدونشهر و مدت شش سال است افتخار خدمت در ناوگان بزرگ کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را دارم.
– پونه زار: الان کجا هستید؟
– من الان در کشتی اقیانوس‌پیمای 53 هزار تنی بانی در لنگرگاه بندرعباس و در 30 کیلومتری ساحل هستم. ما امروز پنجمین روزی است که منتظریم بندر اجازه ورود به اسکله را به ما بدهد و عملیات تخلیه را شروع کنیم.
– پونه زار: چند روز روی آب بودید؟
– الان چهارمین ماهی است که ما روی آب هستیم و از هند پنجاه هزار تن شکر بارگیری کرده و به لنگرگاه بندرعباس آورده‌ایم.
– پونه زار: آیا در طول مسیرتان در اقیانوس به اینترنت دسترسی دارید؟
– در مسیر اقیانوس خیر ولی در هنگام رسیدن به سواحل کشورها با تهیه سیمکارت آن کشور به اینترنت دسترسی پیدا می‌کنیم. ^[1]
– پونه زار: کشتی‌ها نمی توانند مجوز استفاده از اینترنت ماهواره‌ای را بگیرند؟
– بله کشتی ها امکان دسترسی را دارند و احتمالا شرکت ما هم به زودی به این سیستم مجهز شود.
– پونه زار: بعد از این که در ساحل بندرعباس پهلو گرفتید و بار خود را خالی کردید به فریدونشهر می‌آیید؟
– قراردادهای ما شش ماهه تنظیم شده است و ما موظف هستیم که شش ماه در کشتی باشیم و بعد به مدت سه ماه مرخصی خواهیم داشت و ممکن است در طول این شش ماه چندین سفر انجام دهیم.
البته هم اکنون شرکت با کمبود نیروی مهندس الکترونیک دریایی مواجه است لذا ممکن است این شش ماه گاهی تا هفت یا هشت ماه هم به طول بیانجامد.
– پونه زار: از تحصیلاتتان بفرمایید.
– من مهندس برق گرایش قدرت از دانشگاه آزاد نجف آباد و دارای مدرک مهندسی الکترونیک و مخابرات دریایی درجه یک از سازمان بین المللی دریانوردی هستم.
– پونه زار: در کشتی چه موقعیت و سمتی دارید؟
– من تاکنون در هشت کشتی از 150 کشتی اقیانوس پیمای شرکت ملی کشتیرانی خدمت کرده‌ام و هم اکنون به عنوان سرمهندس الکترونیک بر روی کشتی فله‌بر 53 هزار تنی بانی مشغول هستم. ^[1]

^[2]

– پونه زار: موقعی که می خواستید وارد این شغل شوید، تصورتان چقدر با واقعیت‌های این شغل مطابقت داشت؟
– متاسفانه شناخت عموم مردم خصوصا مردم مرکز کشور از این شغل بسیار کم است و من هم شناخت کمی از این شغل داشتم و تصورم چیز دیگری بود.
– پونه زار: شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی دولتی است؟
– خیر، این شرکت در بورس عرضه شده و سهامداران عمده آن سازمان بازنشستگی کل کشور و سازمان تأمین اجتماعی هستند.
– پونه زار: آیا در حال حاضر تنها همین یک شرکت ایرانی، ترانزیت بین المللی کالا از طریق دریا را انجام می‌دهد؟
– خیر، شرکت‌های دیگری هم وجود دارند ولی عمده کالاها از طریق شرکت ما حمل می‌شود. البته فعالیت شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی به حمل کالاهای ایرانی محدود نمی‌شود و ما با وجود تحریم‌ها به عنوان 21مین شرکت بزرگ کشتیرانی دنیا، ^[1] حمل بار کشورهای دیگر را هم به عهده می‌گیریم.
ناگفته نماند شرکت ملی نفتکش کشورمان هم وظیفه حمل بارهای نفتی را با حدود 50 کشتی بزرگ برعهده دارد.
– پونه زار: در یک کشتی تجاری چند نفر کار می کنند؟
– روی کشتی 25 نفر مشغول به کارند که شامل چهار افسر عرشه، چهار مهندس مکانیک، دو مهندس الکترونیک و مخابرات دریایی و 15 نفر ملوان عرشه و موتورخانه و آشپز می‌شوند.
– پونه زار: هم اکنون چند نفر از هم وطنانمان بر روی کشتی‌های تجاری مشغول خدمت هستند؟
– در کشور حدود شش هزار نفر دریانورد در کشتی‌های تجاری مشغول به کارند.
– پونه زار: در وسط اقیانوس و در جایی که از هر چهار طرف جز دریا چیزی دیده نمی‌شود یک شبانه روز شما چطور می‌گذرد؟
– کار روی کشتی بسیار سنگین و پراسترس است. ما از هشت صبح تا ساعت 17 عصر کار تعمیرات و نگهداری ماشین آلات کشتی را انجام می‌دهیم و بعد از آن هم در صورت بروز مشکلات جدی مجبوریم دوباره کار کنیم.
کار نگهداری و تعمیر ماشین آلات شامل ژنراتورها، موتور اصلی، جرثقیل‌ها، تصویه‌گرهای سوخت، دیگ بخار کشتی، سیستم سکان و کنترل اتوماتیک، رادارها، جی پی اس ها و بسیاری تجهیزات دیگر می‌شود.
خوب است بدانید یک کشتی در سایز اقیانوس پیما می تواند روزانه 30 تا 50 تن سوخت مازوت مصرف کند و مخازن سوخت آن چند هزار تنی است. وزن لنگر کشتی با زنجیر آن بیش از 30 تن است. پروانه کشتی به تنهایی تا 60 تن وزن دارد. شفتی میل لنگ موتور اصلی با شفت دپ دو تا سه هزار تن وزن دارد.

کشتی‌های اقیانوس پیما تا 350 متر طول، 40 متر عرض و از سطح آب تا پل فرماندهی حدود 40 متر ارتفاع دارند.

^[3]
– پونه زار: تاکنون طولانی‌ترین مدتی که در دریا بودید چقدر بوده است؟
– من در کشتی قبلی حدود چهار ماه فقط روی کشتی بودم و پا روی زمین نگذاشتم چون حتی وقتی کشتی به اسکله رسید به علت عملیات تخلیه و بارگیری و حساسیت آن امکان پیاده شدن از کشتی را نداشتم.
– پونه زار: چه بارهای خاص و جالب توجهی تاکنون حمل کرده اید؟
– کالاهای خاص معمولا داخل کانتینرهایِ پلمپ شده بارگیری و حمل می شوند. یکی از جالب توجه ترین بارها همین 50 هزار تن شکری است که همین الان در کشتی است.
– پونه زار: تاکنون چه بارهایی که در کشور هم تولید می‌شده‌اند را به کشور حمل کرده‌اید؟
– رول های بزرگ میلگرد، شمش های بزرگ فولادی و وسایل الکتریکی. البته فراموش نشود این به شرکت ما مربوط نمی‌شود و ^[1] صاحبان کالا اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر هستند و گمرک وظیفه ترخیص این کالاها به کشور را به عهده دارد.
– پونه زار: از مزایا و معایب شغلتان بگویید.
– از مزیت‌های این شغل می‌توانم به کسب تجربه کاری خوب برای مهندسین، آشنایی با تکنولوژی‌های روز دنیا در صنعت، تسلط خوب به زبان انگلیسی چرا که لازمه این شغل است، آب دیده شدن و کسب آمادگی برای کار در شرایطی که کمتر کسی به آن تن می‌دهد، حقوق و مزایا و درآمد نسبتا خوب، قانون‌مداری و انجام کارها به بهترین نحو که لازمه این کار است، سفر و دیدن کشورهای زیاد اشاره کنم.
از معایب این شغل هم می‌توان به دوری از خانواده و محل زندگی، شرایط کاری سخت مثل کار در دمای شصت درجه موتورخانه در دریای سرخ و یا در دمای چهل درجه زیر صفر روسیه حرف زد.
– پونه زار: بازنشستگی در شغل دریانوردی چند ساله است؟
– در این شغل هر یک سال کار کردن، یک و نیم سال سابقه بیمه به حساب می آید و دریانوردان بعد از بیست سال دریانوردی بازنشسته می‌شوند.
– پونه زار: آیا می‌توانید خانواده‌تان را هم همراه خود ببرید؟
– در بعضی سفرها همراه بردن همسر و فرزند با دارا بودن مدارک دریایی مثل شناسنامه دریانوردی، کارت سلامت و غیره برای مهندسین و افسران امکان پذیر است و من تاکنون همسرم را به بلغارستان، مصر، ترکیه، هند، پاکستان و امارات برده‌ام.
– پونه زار: دوری از خانواده را چطور تحمل می کنید؟
– این سؤالی است که خودم هم جواب دقیقی برای آن ندارم شاید تلاش برای پیشرفت، علاقه و کنجکاوی در چیزهای خاص و این که فکر می‌کنم باید تمام تلاشم را برای راحتی و خوب زندگی کردن خانواده‌ام بکنم. ما نباید خودمان را به هر دلیلی مثل دوری از خانواده محدود کنیم.
– پونه زار: در کشتی امکانات رفاهی هم برایتان فراهم است؟
– بله، یک ساختمان تمام فلزی شش یا هفت طبقه با حدود سی اتاق و سوییت روی کشتی است که به هر فردی بر حسب سابقه و درجه‌ای که دارد یک اتاق یا سوییت با امکانات داده می‌شود. یک آشپزخانه مرکزی، سه سالن غذاخوری و دو سالن تجمع هم در این مجتمع وجود دارد.
– پونه زار: چند بار از درجه در کشتی حرف زدید، آیا در کشتی مناسبات نظامی برقرار است؟
– خیر، ^[1] اصلا نظامی نیست. ولی یک درجه‌بندی بین المللی برای دریانوردان وجود دارد که شرکت ما هم از این موضوع مستثنی نیست. مثلا در مهندسین الکترونیک چهار درجه وجود دارد: سرمهندس الکترونیک، مهندس الکترونیک دو، مهندس الکترونیک سه و کمک مهندس الکترونیک و در افسران عرشه کاپیتان، سرافسر، افسر دوم و افسر سوم.
درجات مختلف موظف به احترام کامل به درجات بالاتر هستند و تصمیمات اساسی و کارهای حساس و سخت توسط درجات بالاتر انجام می‌شود.

^[4]

– پونه زار: در جریان مبارزه، مهار و دستگیری دزدان دریایی خلیج عدن و برقراری مقتدرانه امنیت در آن منطقه توسط نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دریانوردان کشورهای دیگر چه واکنشی نسبت به این موضوع داشتند؟
– وجود نیروهای دریایی ارتش کشورمان و حضور آن‌ها در شرایط خطر همواره باعث قوت قلب همه و به خصوص پرسنل خارجی از جمله دریانوردان اوکراینی، هندی، غنایی، پاکستانی و فیلیپینی است که بیشتر با این مسأله دست و پنجه نرم می‌کردند.
– پونه زار: وقتی کشتی‌تان در ساحل کشورهای دیگر پهلو می‌گیرد می‌توانید به گردش در آن کشورها بپردازید؟
– بله در اکثر کشورها مجوز خروج بر اساس شناسنامه دریانوردی داده می‌شود و در مدت توقف کشتی در اسکله به شرط این که تخلیه و بارگیری کالا با مشکل مواجه نشود می‌توان در آن شهرها به گردش پرداخت.
– پونه زار: یک خاطره از یکی از روزهای خودتان در عرشه کشتی در وسط اقیانوس بیان کنید.
– پنج سال پیش که از چین عازم اندونزی بودیم، حدود هفت صبح بود که با من تماس گرفتند و گفتند یک مشکل فنی پیش آمده است. من خودم را به عرشه کشتی رساندم و وقتی روی عرشه رسیدم تا به خودم آمدم دیدم سر تا پا خیس شدم و همکارانم می‌خندند. آن موقع بود که متوجه شدم این جشنی است که برای هر دریانورد که برای بار اول از خط استوا عبور می‌کند می‌گیرند.
این یک رسم بین همه دریانوردان دنیاست و برای هر دریانوردی خاطره است. آن روز کاپیتان کشتی مدرک عبور از خط استوا را هم به من داد تا این جشن دیگر برایم تکرار نشود. همکارانم از بالا یک سطل آب روی سرم خالی کرده بودند.
– پونه زار: محرم امسال هم فرا رسید. با شنیدن این کلمه چه احساسی به شما دست می دهد؟
– محرم بزرگترین نعمتی است که خدا به شیعه به واسطه ذبح شدن بهترین انسان داد. من کشورهای زیادی را دیده ام، این حس من شاید باورکردنی نباشد ولی کسانی که محرم و امام حسین(ع) را ندارند هر چند خیلی چیزها داشته باشند اما بهترین چیز که همان عشق حسین(ع) است را ندارند. ^[1]
– پونه زار: از این که وقتتان را در اختیار ما گذاشتید از شما سپاسگذاریم.
– باعث افتخار من است که در خدمت شما و مخاطبین عزیزتان بودم. این سؤالات شاید هزار بار توسط افراد گوناگون در مکان‌های مختلف از من شده است و من دوست دارم مردم با این شغل آشنا شوند. در ضمن من آمادگی پاسخ دادن به سوالات همه دوستان خصوصا در مورد این فرصت شغلی را دارم البته ممکن است با کمی تاخیر باشد. متشکرم.