طب سنتی و گلشنک

به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از جم خبر، طب سنتی ایران شروع تابستان را از زمانی می داند که مردم احتیاج به خنک کردن خود دارند. طبیعت تابستان گرم و خشک است. البته این توصیف فقط در کشور هایی مثل ایران و عربستان که دارای آب و هوای بیابانی است صحت دارد.
در واقع تفکر در فصل تابستان را باید از فصل بهار شروع نمود.  به خاطر طبیعتش، تحلیل برنده خلط‌ها و ضعیف کننده قوا و افعال طبیعی (به سبب افراط تحلیل) است.  دم و بلغم را کاهش داده و صفرا را زیاد می‌کند و لذا باید غذای سرد استفاده نمود.  فصل تابستان، موافق مزاج پیران، بلغمی مزاجان و مرطوبان است؛ زیرا هوای تابستان، رطوبت را کاهش می‌دهد و سردی را تعدیل می‌نماید.  در تابستان چون حرارت میل به ظاهر دارد (به مناسبت حرارت ظاهری خورشید)، باطن سرد است و به همین دلیل هضم ضعیف می‌باشد و لذا سزاوار است که غذا در آن برعکس فصل زمستان، معتدل، نرم و سبک باشد.  در فصل تابستان باید کمتر غذا خورد.  فعالیت را کمتر کند.  استراحت بیشتری داشته باشد.  اگر کسی تهوع دارد، باید آن را انجام دهد و مسهل قوی نباید خورد.
هواى گرم و خشک تابستان باعث از بین رفتن رطوبت و باعث افزایش امراض گرم و خشک مثل تب ها مى شود. به ویژه اگر فرد جوان باشد. مزاج جوانان گرم و خشک است و اگر فعالیت بیش از حد داشته باشند رطوبت از بین مى رود هم چنین زندگى در منطقه ى گرم و خشک احتمال ابتلا به این دسته از بیمارى ها را افزایش مى دهد. البته گرم و خشک بودن هوا در افراد مسن که مزاجى سردتر دارند، باعث کاهش مشکلات مى شود، به خصوص امراض سردتر مثل بیمارى هاى روماتیسمى و انواع ورم ها در تابستان کمتر رخ مى دهند.

اطبا براى حفظ تندرستى در این فصل چند توصیه دارند:

1. پاکسازى بدن

الف) اگر فرد مى تواند به راحتى قى کند، مکرر قى کند. چون در تابستان حرارت غالب است و حرارت تمایل به سطح دارد، حرارت در عمق بدن کم مى شود پس قوه هاضمه تضعیف مى شود. در نتیجه خارج کردن خلط هاى باقیمانده ضرورى است.

ب) اگر قى مسیر نباشد، مى توان از ملین هایی مثل آب میوه ها استفاده کرد.

ج) حتی المقدور فصد صورت نگیرد و اگر لازم شد، در حد اعتدال باشد.

2. تغذیه

در تابستان کمتر بخورید و بیاشامید. غذاها و آشامیدنى ها در تابستان باید خنک باشند و همان طور که ذکر شد، قوه هاضمه در این فصل تضعیف مى شود، پس باید از غذاهایى استفاده کرد که راحت هضم مى شوند. مصرف این میوه ها و شربت ها در تابستان توصیه شده است: میوه هاى میخوش مثل، گیلاس، آلو و آلوچه، خیار، خربزه، هندوانه، شیرخشت، هلیله ى زرد، شربت ریواس، آب عشقه، آب میوه ها، سکنجبین و شربت لیمو.
در شهرستان جم خورشت بادمجان و گلنشک (پودر ماهی و آبلیمو ) و سور (ماهی نمک سود شده و آبلیمو) مرسوم است که قدما جهت به تعادل رساندن بدن با این فصل تجویز کرده بودند
چون سور و مخصوصا گلنشک محتویاتی با طبع سردو خشک دارد و با پورگو(پرپین یا خرفه) که باز طبع سرد دارد معجونی عالی برای سلامت معده و کبد است

3. فعالیت بدنى

الف) ورزش هم باعث افزایش گرما و کاهش رطوبت مى شود، پس باید کمتر ورزش کرد و دقت بیشترى را به استراحت در هواى خنک و کنار آب روان اختصاص داد.

ب) در فصل تابستان سفر به مناطقى که هواى خنک و مرطوب دارند، به ویژه در افرادى که خود مزاج گرم و خشک دارند بسیار مفید است. به علاوه سیر و سفر در هواى گرم مى تواند بسیار مضر باشد؛ بهتر است در چنین مواردى فرد خود را از گرما و آفتاب بپوشاند.

ج) در تابستان از حمام داغ بپرهیزید.

4. لباس

بهترین لباس در این فصل، لباس کتانى است. چرا که کتان از سردترین پارچه ها است و کاملاً به بدن نمى چسبد. به ویژه اگر کتان کهنه باشد، نرم تر و مناسب تر است