چرا مشکلات قابل حل کشاورزی حل نمی‌شوند؟
به گزارش پایگاه تحلیلی خبری پونه زار، منطقه فریدن متشکل از چهار شهرستان فریدن، فریدونشهر، چادگان و بویین میاندشت واقع در غرب استان اصفهان با آب و هوای معتدل کوهستانی و با دارا بودن امتیازاتی نظیر ارتفاع بالا، آب کافی، خاک حاصلخیز و هوای پاک و مطبوع یکی از قطب‌های کشاورزی استان اصفهان محسوب می‌شود.
کشاورزان این منطقه سهم بسزایی در تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز کشور از سیب‌زمینی و پیاز گرفته تا گندم و ذرت را ایفا می‌کنند و در چرخه تولید موادّ غذایی کشور نقش مؤثری دارند.
کشاورزی شغل سنتی عموم ایرانیان و به ویژه مردم این منطقه بوده است و کشاورزان فریدنی و فریدونشهری و چادگانی و بویین میاندشتی اراضی کشاورزی را از پدران خود به ارث برده و در این پیشه، عرق جبین ریخته و زحمات فراوان کشیده‌اند. هم مایه کسب روزی ایشان است و هم مایه تولید رزق مردم کشور.
اما این روزها کشاورزی این منطقه حال و روز خوبی ندارد و کشاورزان از نداشتن صرفه اقتصادی کشت و کار سال خود و نامطلوب بودن کشاورزی‌شان ناراحت هستند. همین کشاورزی که امام باقر -علیه السّلام- آن را بهترین کارها دانست و رسول گرامی اسلام -صلّی الله علیه و آله- درآمد حاصل از آن را برترین مال‌ها نامید و امام صادق -علیه السّلام- کشاورزان را گنج‌های مردم عنوان داد.
نشستن پای درددل کشاورزان این منطقه، سعه صدری به وسعت دریا می‌خواهد تا در مقابل چهره سوخته آن‌ها در زیر آفتاب قرار بگیری و دستان زبر و پینه بسته ایشان را بفشاری و سخنانی را بشنوی که از دل زحمت‌ها و زخم‌های ایشان برآمده است. کشاورزی که عمر خود را می‌گذارد تا دانه‌ای بکارد و آن را بدارد تا زمان برداشت آن فرا رسد و رزقی باشد برای کسی از مردمان و کسبی حلال و طاهر باشد برای او.
مشکلات کشاورزان به شکل باورنکردنی آن قدر زیاد است که در تصور انسان نمی‌گنجد که مگر می‌شود شغلی با این اهمیت این قدر درگیر مشکلات عدیده باشد و این قدر مورد بی‌مهری مسئولان واقع شده باشد!؟
*مشکلات متعدد قابل حل اما حل نشده کشاورزان
الیاس عبداللهی در گفتگو با خبرنگار پونه زار در این رابطه اظهار کرد: معمولاً زمانی که فصل برداشت محصولات کشاورزی این منطقه فرا می‌رسد آن را به قیمت پایینی خریداری می‌کنند به شکلی که کمتر از هزینه تمام شده محصول آن را می‌خرند.
این کشاورز فریدنی ممنوع کردن صادرات محصولات کشاورزی در زمان برداشت این محصولات که سبب محدود شدن تقاضای آن می‌شود را یکی از علل این مسأله دانست و گفت: در حالی که بسیاری از کشورهایی که با آن روابط دوستانه داریم مانند کشورهای همسایه خریدار محصولات ما هستند، به دلیل نداشتن دیپلماسی اقتصادی برا بازاریابی محصولات کشاورزی ما و یا مسدود کردن مسیر صادرات به این کشورها و یا اعمال تعرفه‌های سنگین برای صادرات این محصولات، جلو صادرات محصولات کشاورزی ما به این کشورها گرفته شده و از طرفی هم تقاضای داخلی نیز برای این حجم از تولید کافی نیست در نتیجه قیمت محصولات کشاورزی پایین آمده و ضرر آن متوجه کشاورز می‌شود.
وی در مورد محصول ذرت اظهار کرد: ذرت منطقه فریدن اواخر شهریورماه می‌رسد و اگر سریع برداشت و انبار نشود، دچار سرمازدگی می‌شود، همین مسأله سبب شده است دامداران از این مسأله سوءاستفاده کرده و ذرت ما را به قیمت پایینی خریداری کنند. امسال با وجود این که لبنیات دامداران افزایش قیمت داشت و نهاده‌های کشاورزی هم افزایش قیمت داشت اما ذرت از کشاورز به قیمت سال گذشته یعنی کیلویی دو هزار و 500 تومان خریداری می‌شد در حالی که ذرت کرمانشاه حدود یک ماه قبل چهار هزار و 500 تومان از کشاورز خریداری شده است.
عبداللهی در ادامه بیان مشکلات کشاورزان افزود: عملکرد دولت در خرید تضمینی یکی دیگر از مشکلات کشاورزان است. دولت محصولاتی نظیر گندم را با قیمت پایین خریداری می‌کند و در حالی که نهاده‌های کشاورزی مانند بذر و کود را به صورت نقدی به کشاورز می‌فروشد، اما در خرید تضمینی محصولات، پرداخت پول کشاورز را چند ماه به تعویق می‌اندازد.
این کشاورز جوان گفت: الان دولت پول سیب‌زمینی که فروردین ماه از کشاورزان به قیمت کیلویی 6 هزار تومان خریداری کرده است را بعد از شش ماه و پول گندمی که تیرماه از کشاورزان به قیمت کیلویی 17 هزار تومان خریداری کرده است را بعد از گذشت سه ماه هنوز پرداخت نکرده است.
وی قطعی برق کشاورزی را از دیگر مشکلات کشاورزان عنوان کرد که دو – سه سالی است بر دیگر مشکلات کشاورزان این منطقه افزوده است و خاطرنشان کرد: فصل کشاورزی در این منطقه به بهار و تابستان محدود می‌شود ولی متأسفانه به دلیل کمبود برق در کشور، در زمانی که مزارع ما به آبیاری احتیاج دارند، برق کشاورزی قطع می‌شود.
عبداللهی این مشکل را سبب کاهش باردهی محصولات کشاورزی و ضرر و زیان برای کشاورز دانست و به عنوان مثال گفت عملکرد ذرت امسال از 10 الی 11 تن رسیده به 6 الی 7 تن در هکتار.
این کشاورز فریدنی خرید بذر، خرید کود، خرید سموم، کرایه زمین، دستمزد تراکتور، دستمزد کارگر، هزینه گونی و سبد، هزینه انبارداری و غیره را از جمله هزینه‌های مورد نیاز برای به بار آوردن یک محصول تا فروش آن برشمرد و گفت: در شرایط کنونی تناسبی بین این هزینه‌ها با قیمت خریداری محصولات کشاورزی وجود ندارد و کشاورزان تنها از روی اجبار و از این بابت که شغلششان کشاورزی بوده و است در این شغل مانده‌اند وگرنه به سختی گذران زندگی می‌کنند و از پس هزینه‌های معیشت خود برمی‌آیند.
وی به عنوان مثال گفت: با ممنوعیت بکارگیری اتباع خارجی، قیمت کارگر بومی در این منطقه بالا رفته است به طوری که کارگر برای جمع کردن هر گونی سیب‌زمینی ابتدای امسال 12 هزار تومان دستمزد طلب می‌کرده است و اکنون این رقم به 20 هزار تومان رسیده است.
وی در مورد علت نرفتن به سمت کشاورزی‌های پیشرفته و گلخانه‌ای نیز از نبود تسهیلات مورد نیاز برای این امر سخن گفت و اظهار کرد: اگر تسهیلات لازم برای تبدیل کشاورزی سنتی به احداث گلخانه پرداخت شود، بسیاری از کشاورزان از آن استقبال می‌کنند اما در حال حاضر چنین تسهیلاتی به کشاورزان منطقه فریدن پرداخت نمی‌شود.
*سهم قابل توجه مسئولان در مشکلات کشاورزان
سیدحسن طهماسبی نیز درباره مشکلات بخش کشاورزی، توزیع دیرهنگام نهاده‌های کشاورزی به دست کشاورزان را که موجب می‌شود کشت کشاورز مطابق تقویم کشت پیش نرود و بالطبع سبب ایجاد مشکلاتی برای او مانند سرمازدگی محصول در فصل برداشت یا کاهش بازدهی محصول شود، یکی از این موارد دانست.
مسئول بسیج مهندسین کشاورزان و منابع طبیعی شهرستان فریدونشهر اظهار کرد: کود شیمیایی سهمیه کشت بهاره و پاییزه سال گذشته هنوز به کشاورز تحویل داده نشده است که این مسأله باعث شده کشاورز مجبور شود کود مورد نیاز خود را در بازار آزاد به قیمت‌های 600 و 700 هزار تومان تهیه کند.
وی عدم نظارت کافی بر عرضه سموم کشاورزی در بازار را موجب افزایش عرضه سموم تقلبی شده است که کشاورز با وجود پرداخت و هزینه و خرید آن، نتیجه مطلوبی را از استفاده از این سموم کسب نمی‌کند و دچار ضرر و زیان می‌شود.
طهماسبی کمبود آموزش‌ها درباره نحوه استفاده از سموم را یکی دیگر از علت‌هایی برشمرد که سبب شده است بعضاً انتظارها در مورد کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی برآورده نشود.
این کشاورز جوان فریدونشهری قطعی برق تابستان را موجب ایجاد تنش در کشت صیفی‌جات و افت شدید محصولات عنوان کرد و فرسودگی کمباین‌های مورد استفاده در این منطقه برای برداشت محصولات کشاورزی با هدردهی بعضاً بیش از 30 درصدی محصولات را مشکل دیگری از مشکلات کشاورزی در منطقه فریدن بزرگ برشمرد.
وی تأکید کرد: بعضاً محصول کشاورزی در مغازه میوه‌فروشی با قیمت بالایی به فروش می‌رسد اما عمده این سود به جیب دلالان می‌رود و در حالی که زحمت و هزینه تولید محصول را کشاورزان کشیده‌اند از سود آن بی‌بهره هستند.
حمیدرضا چیانی در این مورد گفت: کشاورزان ما تقریباً مطابق با الگوی کشت، مزارع خود را زیر کشت می‌برند و اداره جهاد کشاورزی از طریق ابزارهایی که در اختیار دارد مانند سهمیه توزیع نهاده‌ها، بر این امر نظارت دارد اما باز هم دچار ضرر و زیان می‌شوند زیرا هنوز در وزارتخانه برنامه‌ای برای کشاورزی ما وجود ندارد.
کارشناس زراعی اداره جهاد کشاورزی فریدونشهر اظهار کرد: بارها در جلسات مختلف به مسئولان بالادستی گفته‌ایم با صادرات این محصولات، کشاورزی را می‌توانیم به یک شغل ارزشمند در کشور تبدیل کنیم و برای کشور نیز درآمد غیرنفتی کسب کنیم، اما به هر دلیلی این اتفاق تاکنون نیفتاده است.
وی ادامه داد: کشاورزانی که مطابق الگوی کشت وزارتخانه، دانه‌های روغنی مانند کلزا کشت کرده‌اند و آن را سال گذشته در خرید تضمینی به دولت فروخته‌اند هنوز وجه خود را از دولت دریافت نکرده‌اند.
چیانی اظهار کرد: به عنوان کارشناسی که بر کار کشاورزان نظارت دارم می‌دانم که کشاورز ما هیچ نقشی در مشکلاتی که برایش ایجاد شده است ندارد، او کار خود را به خوبی انجام می‌دهد اما مشکل از طرف مسئولان است که برای چالش‌های کشاورزان چاره‌اندیشی نمی‌کنند و راهکارهایی که برای حل این مشکلات وجود دارد را نیز اجرایی نمی‌کنند.
مشکلاتی که کشاورزان بیان می‌کنند، مشکلات غیرقابل حلی نیستند و نباید این مشکلات این همه سال دامن‌گیر این شغل ارزشمند می‌بود. برنامه‌ریزی برای صادرات، استمهال پرداخت هزینه نهاده‌های دامی، پرداخت سریع وجه خرید تضمینی به کشاورزان، برقراری تناسب بین قیمت تمام شده و قیمت خرید محصولات از کشاورز، استمداد از سامانه‌های اینترنتی برای فروش مستقیم محصولات کشاورزی با حذف واسطه‌ها و دلال‌ها، استمداد از سامانه‌های اینترنتی برای مسیریابی فروش محصولات کشاورزی برای جلوگیری از تمرکز در یک نقطه و متضرر شدن کشاورز و از این قبیل راهکارهایی است که می‌توان به وسیله آن‌ها درصدد حل مشکلات کشاورزان برآمد.
اما بعید است این راهکارها تاکنون به ذهن مسئولان و مشاوران و کارشناسان نرسیده باشد. پس باید علت بقای این مشکلات را عمیق‌تر و در سطوح سازمان و وزارتخانه جستجو کرد.
انتهای خبر/
