تبلیغات ماهواره از واقعیت تا دروغ

در زمان حاضر که ابزار سخت افزاری و نیز روش های نرم افزاری، مجموعه به هم وابسته ای را ایجاد کرده اند، آگاهی از «دانش ارتباطات» در تأثیرگذاری هر چه بیشتر تبلیغ، نقش بسزائی خواهد داشت و در واقع، تبلیغ را دیگر نمی توان تنها یک هنر شخصی پنداشت، بلکه این هنر شخصی به دانشی مدون تبدیل شده است.این درحالی است که غرب نیز بیکارننشسته است و توسط اینترنت وماهواره بوسیله تبلیغاتش خواسته ها وفرهنگ خودرا به جوامع دیگرالقا می کند.

ازطرفی جذابیت های تصویری وسرعت انتقال بالای ماهواره نسبت به اینترنت درکشورما باعث شده است تا استفاده ازاین تبلیغات توسط بسیاری از افرادباهرسن وجنسیتی صورت پذیرد.و بعضی افراد بدون درنظرگرفتن استانداردهای دیگر فقط به دلیل همین تبلیغات فریبنده از مصرف کنندگان این محصولات باشند وبه دیگران نیزآنها را توصیه کنند وخود مبلغین این محصولات شوند.

*تعریف تبلیغ

تبلیغ؛ رساندن مجموعه اطلاعاتی به مخاطب، به منظور اقناع و برانگیختن احساسات او به سود یا بر ضد یک موضوع است.همچنین تبلیغ عبارت است از روش یا روش های بهم پیوسته (در غالب یک مجموعه) برای بسیج و جهت دادن نیروهای اجتماعی و فردی از طریق نفوذ در شخصیت، افکار و عقاید و احساسات آن ها جهت رسیدن به یک هدف مشخص که این هدف ممکن است سیاسی، نظامی، فرهنگی و … مشروع و نامشروع باشد با توجه به تعریف های مختلفی که از کارکرد ،روش ها واهداف تبلیغ به عمل آمده است دکترعبدالعظیم کریمی درکتاب راهبردهای روان شناختی تبلیغ به وجه مشترک همه آنها اشاره می کندومی گوید:تبلیغات “فن تحت تأثیر قرار دادن رفتار و نگرش مخاطب از طریق دستکاری تصورات یا بازنمود آن هاست.”

در اصطلاح امروزی، واژه ی تبلیغ کاربرد و معنایی وسیع و پیچیده به خود گرفته است. زمانی، تبلیغ همان طور که گفته شددر حد برانگیختن احساسات و عواطف مخاطبان و آماده ساختن آن ها برای پذیرش اندیشه، سلیقه، روش و یا کالای مادی به شیوه ی تلقینی بود. اما امروزه، تبلیغ از محدوده ی ارتباط یک سویه و تلقینی فراتر رفته و به یک فرآیند دوسویه و تعاملی بین “گیرنده” و “فرستنده” تبدیل شده است؛ تا آن جا که امروزه مقوله ی تبلیغ در یک فضای بین رشته ای و متأثر از رویکردهای نوین در پهنه ی فن آوری، ارتباطات، روان شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی و … گسترده و کارکرد خود را توسعه داده است.

*جایگاه و اهمیت تبلیغات ازمنظرامام خمینی

درباره جایگاه و اهمیت تبلیغات، امام خمینی(س) سخن معروفی دارند که «سلاح تبلیغات، برنده‌ترین سلاح‌هاست» در این‌باره می‌فرمایند:”می‌دانید که سلاح تبلیغات، برنده‌تر از کاربرد سلاح در میدان‌های جنگ است، باید از اسلحه تبلیغات آنها بیشتر ترسید و متأسفانه ما در این زمینه ضعیف هستیم… امیدوارم با هماهنگی و نظم در تبلیغات، تمام دسیسه‌های دشمن خنثی شود.”دراین زمینه کتاب «تبلیغات (هنر و رسانه ها) از دیدگاه امام خمینی (ره)”منتشرشده است.

*تبلیغات دردیدگاه رهبری

مقام معظم رهبری نیز در سخنی دیگر فرموده اند:”تبلیغ باید مطابق نیازهای فوری و اولیه ی جامعه ی مخاطب باشد.”ایشان سخنی دارندکه می توان آن رامشمول تمامی تبلیغات غربی وبه خصوص ماهواره دانست.

“در اصطلاح امروز، تبلیغات، …یعنی ذهن مردم را نسبت به چیزی جلب کردن.حالا آن چیز، واقعیت داشته باشد، یا نداشته باشد، بخشی از واقعیت را داشته باشد، ده برابرش کنند، صدبرابرش کنند، در نظر آنها مهم نیست!”
ایشان درباره تفاوت تبلیغات دینی وغربی می فرمایند:” تبلیغ در اصطلاح ما، همان تبلیغ قرآن است؛ یعنی رساندن واقعیت به ذهنهای مردم و آنها را از بی خبری خارج کردن… «و من اظلم ممن کتم عنده شهاده من الله» .این ظلم است که انسان شهادتی را داشته باشد؛ ولی ادا نکند. اما”تبلیغ در فرهنگ و سیاست و اقتصاد جهانی، بزک کردن حقیقت است و گاه تقطیع و ارایه ی گوشه هایی از واقعیت می باشد.در مواردی هم حقیقت نمایی است؛ دروغ را به جای واقعیت، جازدن است .”

*تکنیکهای تبلیغات غربی وماهواره ای

تکنیک ها یا فنون تبلیغات شیوه هایی هستندکه تبلیغات گر برای تحت تاثیر قرار دادن افراد بکار می برد. این شیوه ها متفاوت است و هر کدام در شرایط خاصی کاربرد دارد تبلیغات در خلا وجود ندارد، هرشیوه ای ممکن است در یکجا موفق و در جای دیگر ناموفق باشد و این به شرایط تبلیغ بستگی دارد برخی از این شرایط و خصایص عبارتند از سنتها آداب و رسوم که حاوی آرزوها و خواسته ها و علایق مردم است .

این درحالی است که تبلیغات ماهواره ای بسیار بافرهنگ بومی ،مذهبی مامتفاوت بوده ولی همان طور که گفته شد بدلیل به کارگیری از شیوه های جدید تبلیغ واعتمادسازی دروغین برای مخاطبان توانسته است تاثیرزیادی برمخاطب خودداشته باشد ومتاسفانه ما درتبلیغات درون مرزی خود می بینیم که تنها به کپی برداری کردن از این تبلیغات اکتفا می کنند درحالی که نمی دانند با این تقلیدکورکورانه راه تاثیر گذاری تبلیغات غربی را بازتر می کنند چون مخاطبی که آن تبلیغات رادیده است تصویرذهنی آن درذهنش نقش می بندد وبا این کار ندانسته تبلیغات مامی شود تبلیغی بر تبلیغات غربی وماهواره ای.درصورتی که با بالا بردن میزان اگاهی، فهم و شعور اجتماعی نوع و میزان اطلاعات و معلوماتی که افراد دارند ورقابت صحیح واصولی وتقویت هنرتبلیغ درتبلیغات رسانه ای می شود به راحتی باتبلیغات ماهواره ای به رقابت پرداخت.

*استفاده ازتکنیک اعتباربخشی درتبلیغات ماهواره ای

ماهواره درتبلیغات خود باهمسوکردن منافع خودبا منافع مخاطب این نکته راالقا می کند که با همان سبک و شیوه ای زندگی می کند که مردم می کنند و او یکی از خود انهاست و همان اعتقاداتی را دارد که مردم دارند و خلاصه تظاهر به شباهت و نزدیکی با مردم می کند.همچنین براین نکته تاکید دارد که دراکثریت است وبیشترمردم با او هستند ماهواره درتبلیغات خود می گوید تمام مردم با ما هستند و از ما پشتیبانی می کنند.
کارشناسان می گویند:روش دیگرماهواره دراعتباربخشی به تبلیغاتش استفاده از کلمات و واژه هایی جذاب و پر طرفدار است مثل ازادی برابری، عدالت، رفاه و… این کلمات که مردم دوست دارند بشوند و عکس العمل انها نسبت به این واژه ها غالبا عاطفی است تا منطقی.

*استفاده از تکنیک تحریف درتبلیغات ماهواره ای

کارشناسان معتقدند که دنیای واقعیت ها برای تمام مردم یکسان نیست انچه ما آن را واقعی و تحریف نشده می دانیم به تجربه های گذشته ما و خواسته های کنونی و امیدهای اینده ما بستگی دارد.

ما غالبا نظرات و برداشتهای گروههایی را که با انها مخالفیم تحریف شده می دانیم. ظاهرا تا زمانی که تناقضی در حرف های مبلغ نبینیم یا نقطه نظرهای مخالف را نشنیده باشیم متوجه تحریف نمی شویم.بسیاری ازتبلیغات ماهواره ای بااستفاده ازهمین تکنیک صورت می گیردآنها بااستفاده ازاین فن به کتمان حقیقت می پردازند دراین تبلیغات با مخدوش کردن اطلاعات ،پرت کردن حواس مخاطب ازموضوع اصلی وپرداختن وپیچیده کردن مسائلی که اهمیتی نداردبه حذف برخی از اطلاعات داده شده می پردازند وتنها چیزی برایشان مهم است که منفعت خودشان راتامین کند.

*مشک آن است که خودببوید

تمامی این ترفندهای تبلیغاتی برای عرضه محصولات غربی صورت می گیرد ومتاسفانه مصرف کننده این محصولات از آنها غافلند ازطرفی باتوجه به فراگیری زیاد این افراد درکشورمان که دربسیاری ازموارد ازوسایل بهداشتی وآرایشی گرفته تا پوشاک ولباس وحتی انتخاب طرح ورنگ ومدل که به مصرف وتوصیه این محصولات می پردازند ضربه محکمی به محصولات داخلی وملی می زنند ودرواقع به جای ایجاد راهکارهایی برای اقتصاد مقاومتی دربرابرتحریم های بیگانگان علیه کشور باعث می شوند هرروز مقدارهنگفتی از درآمدهای ملی کشورمان به جیب وارد کنندگان کالاها وخدمات خارجی سرازیر شوددرحالی که بیشتراین محصولات به صورت قاچاق وبدون ضمانت وپشتوانه می باشد وبه عکس تبلیغات پرزرق وبرقشان ،ازکیفیت بسیار نامطلوبی برخوردار است . پس بهتر است برروی جمله ای که امروزه زیاد می شنویم “این محصول خوبی است چون درماهواره تبلیغ آن می شود” تامل بیشتری داشته باشیم.

منبع: صاحب نیوز