بمباران اتمی هیروشیما در کتب درسی دنیا چگونه روایت می‌شود؟
به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار، این رویداد، معمولاً در حادثه جمعی جهان به عنوان اولین مورد استفاده از بمب اتمی در جنگ علیه یک کشور ثبت شده است. روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست اخیراً در پستی در شبکه اجتماعی Reddit از کاربران سرتاسر دنیا این سوال را پرسید که بمباران هیروشیما در کشورهای آنها چطور تدریس می‌شود.
البته، رویکرد علمی‌تر برای بررسی این موضوع را می‌توان در کتابی به نام «درس‌های تاریخ: کتب درسی کشورهای جهان تاریخ آمریکا را چگونه ترسیم می‌کنند؟» یافت. به عنوان مثال، در این کتاب، بریده‌هایی از کتب درسی برخی کشورها درباره حادثه هیروشیما آورده شده که در زیر به آنها اشاره می‌شود.
– «فیلیپین»: بمب‌های اتمی وحشتناک، ژاپن را به زانو درآورد.
– «کانادا»: «بسیاری از کانادایی‌ها از نقشی که کانادا در ساخت بمب‌های اتمی تخریب‌کننده هیروشیما و ناکازاکی آگاه نیستند.»
«ایتالیا»: «شکی وجود نداشت که ژاپنی‌ها که نفس‌های آخر را می‌کشیدند، مجبور بودند تسلیم شوند… چیزی که معلوم به نظر می‌رسید این بود که نمایش زور که به قیمت جان مردم غیرمسلح تمام می‌شد، وزن آمریکا در تنش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در دوران بعد از جنگ را به ویژه در تقابل با شوروی بالا می‌برد. بنابراین، تصمیم ترومن، بیش از آنکه به ساده‌ترین محاسبات برای پایان دادن به جنگ با ژاپن مربوط شود از چشم‌اندازهای او برای دوران بعد از جنگ تأثیر پذیرفته بود.»
به نوشته واشنگتن‌پست، آلکس والشتریان، تاریخدان مسائل هسته‌ای در موسسه فناوری استیونز است، می‌گوید با آنکه کشورهای مورد حمله وسط ژاپن، از ایده استفاده از سلاح اتمی استقبال کردند، اروپایی‌ها عموماً دیدگاهی مبهم در این باره داشتند.
والشتراین نوشته است: «آنها اینکه اکثریت آمریکایی‌ها هنوز فکر می‌کنند بمباران‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی، قابل توجیه و به لحاظ اخلاقی صحیح بودند را شوکه‌کننده می‌دانند.»
علاوه بر این، نتایج یک تحقیق بر روی کتب درسی آمریکا و ژاپن در دهه 1990 نشان داد «بین آنچه شواهد تاریخی نشان می‌دهند، آنچه تاریخدان‌های دانشگاهی اکنون می‌دانند و شواهدی که به دانش‌آموزان ارائه می‌شود، شکاف وجود دارد.»
اینکه پاسخ‌های کاربران آمریکایی Reddit به سوال واشنگتن‌پست اکثراً حول این محور متمرکز بوده‌اند که امپراطوری ژاپن مورد تنفر مردم این کشور بوده و قصد نابودی آمریکا را داشته، گواهی بر مدعای بالاست.
اما کاربران کشورهای دیگر به سوال واشنگتن‌پست درباره نحوه تدریس هیروشیما در کشورهایشان چه پاسخی داده‌اند؟
یک کاربر در پاسخ به سوال کاربری دیگر که در کتب درسی ژاپن هیروشیما چطور روایت می‌شود پاسخ زیر را نوشته است:
«همسر من ژاپنی است و در هیروشیما به دنیا آمده و بزرگ شده است. پدربزرگ و مادربزرگ او هنگامی که خردسال بوده‌اند حوادث مربوط به این بمب را از دو نقطه در خارج از شهر تجربه کرده‌اند.
او درباره نحوه تدریس درباره هیروشیما در مدرسه به من گفته ظاهراً ژاپنی‌ها درس‌هایی ویژه دارند که تماماً درباره بمب است. ژاپنی‌ها در این دروس، درباره اینکه بمب‌ها چطور کار می‌کنند، اثرات تشعشع چیست و درباره ساخت این بمب‌ها مطالبی می‌آموزند. درباره فرایند تصمیم‌گیری‌های که باعث می‌شود این بمب‌ها پرتاب شود هم به آنها تدریس می‌شود. همسرم می‌گوید به ژاپنی‌ها آثار فیزیکی و روانی ناشی از بمباران هم تدریس می‌شود. به آنها درباره حوادث بعد از بمباران و بازسازی شهر نیز آموزش داده می‌شود.
این آموزش‌ها با درس‌هایی که در مدارس آمریکا به من یاد داده‌اند، مبنی بر اینکه بمب “شری” است ضروری که در مقایسه با تنها گزینه مفروضِ حمله به جزایر ژاپن جان‌های کمتری می‌گیرد، خیلی تفاوت دارند.
همسرم به من گفت این کلاس‌های ویژه درباره بمب اتم، تنها در هیروشیما و ناکازاکی برگزار می‌شوند و بخشی از برنامه درسی کل کشور ژاپن نیستند.
کابران سایر نقاط دنیا پاسخ‌های زیر را به سوال واشنگتن‌پست داده‌اند:
من یک استرالیایی هستم که درباره این بمباران‌ها ابتدا در کلاس‌های زبان ژاپنی مطالبی را یاد گرفتم. همان‌طور که قابل حدس است، کفه ترازو به سمت روایت ژاپنی‌ها سنگینی می‌کرد و تمرکز این آموزش‌ها بیشتر بر قربانیان این حادثه بود.
من از برزیل هستم. چیزی که به یاد می‌آورم این است که این بخش از تاریخ جهان، غم‌انگیز و محل مجادله است. معلم‌های ما سخت تلاش می‌کردند که به ما پیامدها و قدرت بمب را نشان دهند.
کانادایی: به خاطر دارم که در درس‌ها به ما گفتند که بمب دوم لازم نبود. معلم‌های دروس من در مطالعات اجتماعی به خاطر بمبارن ناکازاکی از آمریکا بد می‌گفتند.
شیلی: فقط به این اشاره شد که این بمبی بود که به جنگ خاتمه داد. خیلی مختصر.
فرانسه: ما این بمباران‌ها را بخشی از فجایع شرورانه جنگ جهانی دوم می‌بینیم که به واسطه “پیشرفت” در ساخت فناوری‌های سلاح‌های کشتار جمعی ایجاد شدند.
آلمان: در مدرسه، بخش اعظم تاریخ جنگ به جنایت‌های آلمان‌ها مربوط می‌شد. جنایت‌های دیگر مثل کشتن بومی‌های آمریکا، هیروشیما، نقش سازمان سیا در سرنگونی دولت‌های دموکراتیک و جنایت‌های ناشی از آن اصلاً پوشش داده نمی‌شد یا به آنها اشاراتی مختصر می‌شد.
در یونان، روایت اینطور است: جنگ جهانی دوم، با بمباران‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی به اتمام رسید. همین.
چیزی که در هند به ما تدریس کردند این بود که ژاپنی‌ها با آنکه هرگز تسلیم نمی‌شدند، وقتی پای تهدید اتمی به میان آمد، آماده تسلیم شدند. اما رئیس‌جمهور (آمریکا) در آن زمان تصمیم گرفت در هر صورت این کار را انجام دهد تا پیامی به دنیا (و یا در اصل به شوروی) بفرستد.
ایران: به ما آموزش داده شد که آمریکا یک بمب انداخت، ژاپن تسلیم شد، آمریکا بمب دیگر را انداخت تا آن را آزمایش کند.
منبع: فارس
