روش های مرسوم برای تقویت حافظه(1)
به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از بولتن نیوز، جدا از هنر تندخوانی و دقیق خوانی، ما باید روش ها و تکنیک های حفظ کردن را هم بلد باشیم. حفظ کردن آنقدرها هم که شایعه شده سخت نیست. اشکال اینجاست که خیلی ها فکر می کنند برای حفظ یک مطلب، کافی است فقط آن را بارها و بارها بخوانند.
«به خاطر سپاری» یا «حفظ کردن» فرآیندی است که طی آن مطلبی در حافظه ذخیره می شود. عمل حفظ کردن، اغلب یک فرآیند ذهنی آگاهانه است که افراد به منظور ذخیره اطلاعات در حافظه آن را انجام می دهند تا بعد بتوانند چیزهایی مانند: تجربه ها، اسامی، قرار ملاقات ها، نشانی ها، شماره تماس ها، فهرست ها، داستان، شعر، عکس، نقشه، نمودار، حقایق، موسیقی یا دیگر اطلاعات سمعی یا بصری را به خاطر بیاورند. مطالعات علمی حافظه، بخشی از علوم اعصاب شناختی است و درواقع، یک مبحث میان رشته ای، بین رشته های روان شناسی شناختی و علوم اعصاب محسوب می شود.
برخی از اصول و تکنیک هایی که برای تقویت حافظه استفاده می شوند، عبارتند از:
1- یادگیری طوطی وار
همان طور که از نامش پیداست در این روش برای حفظ کردن، روی تکرار و نه درک مطلب تمرکز می شود. برای مثال، هنگام حفظ لغات با این روش، فرد خود را مجبور می کند بارها و بارها با صدای بلند کلمه ها را بخواند یا بنویسد.
2- روش پیوندسازی
در روش پیوندسازی سعی می شود بین موارد موجود در لیست و تصاویر ذهنی و تصاویری که از قبل در حافظه داریم پیوند ایجاد کنیم. سپس قصه ای با این تصاویر آشنا می سازیم و از طریق این قصه پیوندها را به یاد می آوریم. پیوندها هم که قبلا به لیست وصل شده اند پس به این ترتیب ما با وصل کردن چیزهایی که نمی دانیم به چیزهایی که می دانیم، آنها را حفظ کرده و به یاد می سپاریم.
3- روش مکان هندسی
این روش به زمان روم باستان بر می گردد. در این روش لیستی را که می خواهیم حفظ کنیم با مکانی که از قبل می شناسیم پیوند می زنیم. مثلا، برای به خاطرسپاری یک لیست خرید یا هر مورد دیگر، آنها را به طور ذهنی به مکان های مختلف آپارتمان یا اداره یا هر مکانی که برایمان آشناست منسوب می سازیم. به محض به یادآوردن مکان مورد نظر، لیستی که قرار بوده حفظ شود سریع به یادمان می آید.
درواقع روش مکان هندسی نوعی دیگری از روش پیوندسازی است، که با ایجاد یک داستان (با جزییات بیشتر و بهتر) و ایجاد یک مسیر واضح و ارتباط متقابل با مفاهیم درونی، برای حفظ اقلام و فهرست ها بسیار موثرتر و مفیدتر عمل می کند. استفاده از مکان های مثبت و به کارگیری همه حواس از طریق افزودن رنگ، بو و زمینه به مکان ها و تصاویر، تاثیرات بسیار بهتری در حفظ ماندگارتر مطالب خواهدداشت.
4- سیستم عینی سازی مفاهیم انتزاعی
در دنیای واقعی چیزی به نام اعداد نداریم. برای همین است که حفظ عددها برای ما کاری سخت و دشوار است. در سیستم عینی سازی مفاهیم انتزاعی، ما ابتدا به هر عدد، یک شیء آشنا و قابل درک را پیوند می زنیم. مثلا به جای عدد 2 از معادل عینی «دوش» حمام کمک می گیریم. به همین ترتیب این فهرست ممکن است شبیه: 1- کیک، 2- دوش، 3- سیر، 4- چاقو، 5- پنجه و… شود. یک بار برای همیشه می توانید برای اعداد یک تا نه این کار را انجام دهید.
حال هر وقت خواستید عددی را حفظ کنید یا یک لیست طولانی سفارشات را به ترتیب حفظ کنید، کافی است موقع حفظ کردن، این اشیای ملموس دنیای واقعی را به لیست خود پیوند بزنید.
5- تکنیک نام- تصویر
به خاطر داشته باشید نام افراد خاص، بر جنبه های فیزیکی آن فرد متمرکز می شوند. این کار به خوبی برای مباحث تاریخی یا ادبی هم قابل انطباق است. برای مثال، به فهرست شاعران ایرانی فکر کرده و سعی کنید نام آن فرد را با رویدادی خاص یا واژه دیگری جفت کنید. یا به تصویر فرد مورد نظر نگاه کنید و بر جنبه خاصی از ظاهر آن شخص تمرکز کنید. مثلا «رودکی با کودکی».
6- پاک کردن خاطرات
چیزهایی را که می خواهید به خاطر بسپارید با یک مداد قبل از انجام تمرین بنویسید. هنگامی که این نوشته ها در حافظه به طور ملموس وارد شد، این اطلاعات را پاک کنید. در نهایت صفحه شما خالی می شود، در حالی که ذهن شما پر شده است.
7- کلیدواژه
استفاده از کلیدواژه ها در یادگیری واژگان، به ویژه در یادگیری زبان خارجی بسیار مفید است. یک واژه خارجی در نظر بگیرید. سپس این واژه را با یک واژه فارسی (معادل تلفظ یا ساختار آن) با کلیدواژه انتخابی خودتان جفت کنید و در نهایت، بین این جفت واژگانی، یک تصویر، نسبت به معنای واقعی واژه خارجی بسازید.
برای مثال، واژه انگلیسی communication- که به معنی مخابرات است- می تواند مشابه «کامیون شن» باشد، بنابراین تصور کنید که «کامیون شن نزدیک دفتر مخابرات واژگون شده است».
8- نقشه ذهنی
با طراحی یک نقشه ذهنی به راحتی و به وضوح می توانید انبوهی از اطلاعات را در ذهن، سازماندهی و ذخیره کنید. این کار به ویژه برای درک فصل های یک کتاب درس بسیار خوبی است. در ابتدا عنوان اصلی را در مرکز ترسیم کنید (مثلا در داخل یک دایره) و سپس عنوان های فرعی تری را به صورت انشعاباتی در کنار آن قرار دهید، بعد، جزییات مهم را به صورت شاخه ای به آن اضافه کنید. استفاده از اشکال هندسی برای رده بندی مباحث برحسب اهمیت شان، بسیار مفید است.
