همسران خود را چگونه در ماه مبارک از تماشای ماهواره و گناه بازداریم؟
به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از مشرق، خیلی به روی خودش نمی‌آورد اما دل نگران همسرش است که به مسائل دینی توجه کمتری دارد. قبلا بیشتر به واجبات و مستحبات دینی اهمیت می‌داد اما حالا بیشتر وقتش را پای ماهواره و دیدن فیلم‌های مبتذل می‌گذراند و گاهی اوقات نمازش هم قضا می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند این روزها بخش عمده‌ای از مشاوره‌های مذهبی به این گونه مسائل اختصاص دارد؛ اینکه چگونه شریک زندگی‌شان را به انجام تکالیف دینی ترغیب کنند، خط قرمزها و باید و نبایدها تا چه حدی باید باشند و چگونه همسران می‌توانند در چارچوب خانواده امر به معروف و نهی از منکر کنند و ریزه کاری‌ها و ظرافت‌های این کار چیست که اگر رعایت نشود ممکن است اثرات معکوس داشته باشد.
*خط قرمزها مشخص است
هیچ زوجی کاملا در تمام ویژگی‌ها با یکدیگر تفاهم ندارند اما مسائلی وجود دارد که اگر تفاهم و اشتراک نظر در آنها وجود نداشته باشد، پایه‌های زندگی مشترک سست می‌شود. در سبک زندگی اسلامی، خط قرمزها حدود الهی است.
یعنی اگر زن یا شوهر حلال و حرام الهی را زیر پا گذاشت، همسرش حق دارد به او اعتراض کند و از او دلگیر شود. غیر از انجام واجبات و ترک محرمات، بقیه‌ی امور در جایگاه سلیقه و نظر شخصی جا می‌گیرند و با توجه به فضایی که فرد در آن تربیت شده فرد می‌تواند سلیقه و نظر متفاوتی داشته باشد و این مسائل نمی‌توانند معیار تشخیص خطا و اشتباه همسر باشند.
اعمال مذهبی در دو دسته‌ی واجبات و مستحبات قرار می‌گیرند. اگر زن و مرد تقیدات مذهبی داشته باشند، بی شک به دنبال همسری هم کفو هستند تا او هم به مسائل مذهبی پایبندی داشته باشد. حال میزان این نوع پایبندی در افراد متفاوت است.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. نخستین قدم برای اینکه زوج‌ها در زندگی مشترک دچار اختلاف عقیده درباره‌ی مسائل مذهبی نشوند،آن است که میزان مذهبی بودن و انجام اعمال دینی در موقعیت‌های مختلف را در جلسات خواستگاری کشف کننند.
خیلی‌ها هنگام آشنایی فقط به پرسیدن یک سری از کلیات بسنده می‌کنند. مثلا فقط می‌پرسند آیا فرد مورد نظرشان اهل نماز و روزه هست یا نه؟ اما اینکه تا چه حد مقید به نماز اول وقت است یا نه، به شرکت در مجالس مذهبی علاقه دارد یا نه و … مواردی است که باید با سوالات ریزتر یا در حین معاشرت فهمید. اگر این مرحله درست انجام نشود شناخت مورد نظر به دست نمی‌آید. به طور قطع یکی از مشکلات و چالش‌های زن و شوهر میزان پایبندی به امور مذهبی است.
*تحقیر و آبروریزی ممنوع!
امور مذهبی‌ای که انجام دادن آنها سفارش شده به دو دسته‌ای واجبات و مستحبات تقسیم می‌شوند و واجبات در چهارچوب حدود و قوانین الزامی الهی قرار می‌گیرند. بنابراین اگر در انجام آنها کوتاهی شود، زندگی مبتنی بر سبک اسلامی را دچار تزلزل می‌کنند.
اما ترک مستحبات اگر چه نوعی سلب توفیق است ولی انجام ندادن آنها به منزله‌ی خارج شدن از حدود الهی نیست. بنابراین با عدم رعایت اعمال مستحبی مثل شرکت نکردن در مجالس مذهبی و … می‌توان مدارا کرد اما اگر همسر در ادای تکالیف دینی خود کوتاهی کند، خط قرمزها را شکسته و باید بدانیم چه برخوردی اشتباه است و کدام روش مناسب‌ترین راه برای عکس العمل نشان دادن است. رفتارهای شتابزده که واکنش‌های دفعی و … را به دنبال دارند و با نشانه‌های چون ایجاد تنش، قهر و … همراهند، آسان‌ترین و در عین حال بدترین روش برخورد هستند.
طریقه‌ی واکنش به ترک واجبات و انجام دادن محرمات توسط همسر اصولی هستند که باید برای امر به معروف و نهی از منکر رعایت شوند، بدیهی است در چهارچوب خانواده برای حفظ حرمت‌ها، حساسیت نوع برخوردها افزایش پیدا می‌کند. در اسلام، اعتراف به کار ناپسند در هر درجه‌ای حرام است و نباید اصرار به مچ‌گیری داشته باشیم تا همسر بلافاصله به اشتباه خود اعتراف کند.
تحقیر کردن فرد به خاطر فعل حرام یا ترک واجبی که از او سر زده نیز هیچ تأثیری در اصلاح رفتار نخواهد داشت و می‌تواند باعث لجبازی و تشدید رفتار نادرست شود. از دیگر رفتارهای نادرست در مواجهه با گناه همسر این است که به بهانه‌ی پیدا کردن راه حل، کار او را برای افراد نا آگاه و غیرمتخصص مثل بستگان و … بازگو کنیم. ریختن آبروی همسر، مخصوصاً اگر خودش هم بداند که دیگران از کارهای او باخبر هستند هم قبح فعل حرام را در نظرش کمرنگ می‌کند و هم سرزنش اطرافیان را برای ما و او به دنبال دارد. خداوند در آیه‌ی 187 سوره‌ی مبارکه بقره می‌فرماید: «زن و شوهر لباس یکدیگرند» امام صادق(ع) نیز فرموده: «حرمت مومن از حرمت کعبه بیشتر است» و روایتی با این مضمون در کتاب «الخصال» آمده: «گناه ریختن آبروی مومن از تخریب خانه‌ی خدا عظیم‌تر است». بنابراین نباید درباره‌ی کاهل نمازی، بدحجابی، روزه نگرفتن و … همسرمان با دیگران گفت و گو کنیم.
*با محبت تذکر دهیم
هر وقت می‌خواهیم همسرمان را به کار خوبی دعوت یا از کار حرامی باز داریم، باید اول خود به آنچه می‌گوییم پایبند باشیم. مثلا اگر مرد از حجاب همسرش راضی نیست، خودش باید حجاب ظاهری و رفتاری مناسبی داشته باشد و در عین حال به توصیه‌های قرآن مبنی بر پوشیده نگه داشتن چشم‌ها از نامحرم عمل کند. یا اگر خانم به کاهل نمازی همسرش یا روزه‌خواری او معترض است، خودش همیشه به نماز اول وقت مقید باشد و روزه‌اش را ترک نکند. پایبندی به آنچه امر و نهی می‌کنیم، زمینه‌ی تأثیرگذاری بیشتر را فراهم می‌کند و تا آنجا اهمیت دارد که در کتاب «چهل حدیث» روایت شده: «برخی علما یکی از شروط امر به معروف و نهی از منکر را عامل بودن فرد آمر می‌دانند. بنابراین اگر در مرحله‌ی انتخاب همسر شناخت کافی وجود داشته باشد، تضادی در اعتقادات و میزان پایبندی به اعمال مذهبی به وجود نمی‌آید اما وقتی این مرحله در خواستگاری لحاظ نمی‌شود، باید با واکنش‌های مناسب و صبوری کردن همسر را در مسیر انجام تکالیف دینی‌اش یاری دهیم.
مشکل سستی در انجام واجبات یا ترک نکردن کارهای حرام ارتباط مستقیمی با ضعف ایمان شخص دارد. برطرف کردن این نقیصه نیز در طول زمان و با همکاری و کمک همسر برای بالا بردن شناخت و آگاهی شریک زندگی نسبت به مسائل مذهبی و … امکان پذیر است. مثلا اگر همسرش بدزبان است یا گرفتار مصرف مشروبات الکلی است، با هدیه دادن کتابی دباره‌ی مسائل اخلاقی یا ضررهای دنیوی و اخروی شرب خمر، شناخت و معرفت همسرش را نسبت به قبح گناهی که مرتکب می‌شود بیشتر کند. البته نباید ارشاد و نصیحت با بیان مستقیم باشد.
مثلا بهتر است اگر کتابی به او هدیه می‌دهد، در کنارش هدیه ی کوچک دیگری هم باشد که محبتش را بیشتر به همسرش ابراز کند. محبت کردن هیچ گاه نباید از رابطه‌ی همسران حذف شود. گاهی اوقات شخص فکر می‌کند اگر با وجود ایرادات، کاستی‌های اخلاقی و … همسرش به او محبت کند، رفتار او را تأیید کرده در حالی که اگر تذکرات زبانی و عملی آمیخته با رفتار عاطفی و ابراز احساسات باشد، تأثیر بیشتری بر قلب و روح همسر باقی می‌گذارد. هر چند ممکن است همان موقع پاسخ محبت را ندهد اما تمام احساسات را با وجودش دریافت کرده.
*محیط زندگی را معنوی کنیم
گاهی اوقات مرد یا زن زندگی مشترک تغییر کرده و نسبت به تکالیف دینی خود سست می‌شود. این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما قطعا یکی از دلایل می‌تواند رفتار همسر او باشد. مثلا اگر شخصی به همسرش بی‌توجه باشد و آن فرد نیز ایمان راسخ و محکمی نداشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که همسر گرفتار روابط غیرشرعی شود و در ادامه به گناه بیفتد. علاوه بر ضعف روابط عاطفی میان همسران، گاهی اوقات محیط و دوستان نامناسب نیز می‌توانند زمینه‌ی بی‌توجهی به تکالیف دینی را فراهم کنند. خانمی که دوستان بدحجابی دارد، ممکن است تحت تأثیر دوستش نسبت به رعایت حجاب سست شود یا مردی که همکارانش در محیط کار فیلم‌ها و تصاویر غیراخلاقی به یکدیگر نشان می‌دهند، بیشتر ممکن است به دیدن چنین تصاویری آلوده شود. تأثیر محیط و روابط دوستانه تا حدی است که آخرت فرد تحت الشعاع قرار می‌دهد. چنانچه خدا در آیه‌ی 27 سوره‌ی مبارکه‌ی فرقان می‌فرماید: «روز قیامت روزی است که ستمکار دست حسرت می‌گزد و می‌گوید کاش راه پیروی از پیامبر را پیش می‌گرفتم وای بر من! کاش فلانی را دوست نمی‌گرفتم او مرا از پند قرآن پس از اینکه برایم آمده بود، دور و گمراهم کرد و شیطان خوارکننده‌ی انسان است» برای همین در چنین مواردی بهتر است، مرد یا زن، اوقات فراغت همسر خود را با تفریحات دیگری پر کند. مثلا سعی کند وقت بیشتری برای او بگذارد یا پیاده‌روی، مطالعه و تفریحات سالم دو نفره‌ای را پیشنهاد دهد تا او جایگزین مناسبی برای معاشرت با دوستان و بستگانی که رفتارشان سنخیت چندانی با عقاید او ندارد پیدا کند.
*ردپای عالم صاحب نفس در زندگی
گاهی اوقات تنها تلاش‌های فردی موثر نیست و باید در کنار آن به دعا و نذر و نیاز متوسل شد تا همسر به انجام تکالیف دینی خود ترغیب شود. دعا برای گشایش کار او و قرار گرفتن در مسیر هدایت تأثیر گذار است. بهتر است همان گونه که برخی از خانواده‌ها به پزشک خانواده مراجعه می‌کنند، روحانی یا عالم صاحب نفسی هم برای حل مسائل مذهبی و معنوی خود داشته باشند یک شخص آشنا و آگاه به مسائل مذهبی مثل امام جماعت مسجد محله، استاد اخلاق، مشاور مذهبی یا مراجع تقلید که مورد اعتماد و علاقه‌ی هر دو طرف باشد می‌تواند در مواقع بحرانی، راه حال مناسبی پیش روی زوجین بگذارد و خوب است در همان آغاز زندگی مشترک، همسران با یکدیگر تواقع کنند در صورت بروز چنین مشکلاتی به همان فرد مذهبی مورد اعتماد مراجعه کرده و به نصایح و توصیه‌هایش عمل کنند.
به گزارش آیه، درباره‌ی این موضوع داستانی نقل شده با این مضمون: «روزی خانمی که همسرش به تماشای فیلم‌ها و سریال‌های ماهواره‌ای عادت کرده بود، برای حل مشکل شوهرش به آیت الله محمدعلی جاودان مراجعه کرده و مشکل همسرش را بازگو می‌کند. آیت الله جاودان می‌گوید باید برای حل این مشکل 40 روز به خواندن زیارت عاشورا همراه با 100 لعن و 100 سلام مداومت کند. آن خانم روز چهلم به بهانه‌ی تمیز کردن خانه، وسایل ماهواره را جمع می‌کند و نگران این مسئله می‌َشود که همسرش وقتی متوجه شود به او اعتراض کند اما همه‌ی مشکلات در کمال آرامش حل می‌شود و همسرش نیز دیگر به تماشای برنامه‌های ماهواره علاقه‌ای نشان نمی‌دهد.»
