کنار قدم های جابر

اعتبار اربعین امام حسین(ع) از گذشته میان شیعیان و در تقویم تاریخی وفاداران به امام حسین(ع) شناخته شده بوده است. کتاب «مصباح المتهجد» شیخ طوسی که حاصل گزینش دقیق و انتخاب معقول شیخ طوسی است از روایات فراوان درباره تقویم مورد نظر شیعه درباره ایام سوگ و شادی و دعا و روزه و عباردت است، ذیل ماه «صفر» می‌نویسد: نخستین روز این ماه (از سال 121)، روز کشته شدن زید بن علی بن الحسین است.

به گزارش خبرنگار حاضر در پیاده روی اربعین «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ روز 20 صفر ـ یعنی اربعین ـ زمانی است که حرم امام حسین(ع) یعنی کاروان اسرا، از شام به مدینه بازگشتند و روزی است که جابر بن عبدالله انصاری، صحابی رسول خدا(ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر امام حسین(ع) بشتابد و او نخستین کسی است که قبر آن حضرت را زیارت کرد.

در این روز، زیارت امام حسین(ع) مستحب است و برابر با خواندن زیارت اربعین است.

شیخ طوسی سپس متن زیارت اربعین را با سند به نقل از حضرت صادق(ع) آورده است: السلام علی ولی الله و حبیبه، السلام علی خلیل الله و نجیبه، السلام علی صفی الله و ابن صفیه…

این مطلبی است که شیخ طوسی، عالم فرهیخته و معتبر و معقول شیعه در قرن پنجم درباره اربعین آورده است. طبعا براساس اعتباری که این روز میان شیعیان داشته است، از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، زیارت اربعین می‌خوانده‌اند و اگر می‌توانسته‌اند مانند جابر بر مزار امام حسین(ع) گرد آمده و آن امام را زیارت می‌کردند. این سنت تا به امروز در عراق با قوت برپاست و شاهدیم که میلیونها شیعه عراقی و غیر عراقی در این روز بر سر مزار امام حسین(ع) جمع می‌شوند.

باید دید در کهن‌ترین متون مذهبی ما، از «اربعین» چگونه یاد شده است. به عبارت دیگر، دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟ چنانکه در آغاز گذشت، مهمترین نکته درباره اربعین، روایت امام عسکری(ع) است. حضرت در روایتی که در منابع مختلف از ایشان نقل شده، زیارت اربعین را یکی از پنج نشانه مؤمن دانسته‌اند.

این حدیث تنها مدرک معتبری است که جدای از خود زیارت اربعین که در منابع دعایی آمده، به اربعین امام حسین(ع) و بزرگداشت آن روز تصریح کرده است. اما اینکه منشأ اربعین چیست، باید گفت، در منابع به این روز به دو اعتبار نگریسته شده است.

نخست روزی که اسیران کربلا از شام به مدینه بازگشتند. دوم روزی که جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر خدا(ص) از مدینه به کربلا وارد شد تا قبر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را زیارت کند. شیخ مفید(م413) در «مسار الشیعه» که در ایام موالید و وفیات ائمه اطهار(ع) است، به روز اربعین اشاره کرده و نوشته است: این روزی است که حرم امام حسین(ع)، از شام به سوی مدینه مراجعت کردند. نیز روزی است که جابر بن عبدالله انصاری برای زیارت امام حسین(ع) وارد کربلا شد.

در کتاب «نزهه الزاهد» هم که در قرن ششم هجری تألیف شده، آمده است: در بیستم این ماه بود که حرم محترم حسین(ع) از شام به مدینه آمدند. (نزهه الزاهد، ص241) همین طور در ترجمه فارسی«فتوح ابن اعثم» (الفتوح ابن اعثم، تصحیح مجد طباطبائی، ص916) و کتاب «مصباح، کفعمی که از متون دعایی بسیار مهم قرن نهم هجری است این مطلب آمده است. برخی عنوان کرده‌اند که عبارت شیخ مفید و شیخ طوسی، بر آن است که روز اربعین، روزی است که اسرا از شام به مقصد مدینه خارج شدند، نه آنکه در آن روز به مدینه رسیدند. (لؤلؤ و مرجان، ص154) به هر روی، زیارت اربعین از زیارتهای مورد وثوق امام حسین(ع) است که از لحاظ معنا و مفهوم قابل توجه است.

 

از قضا امسال هم طبق سنوات گذشته پیاده‌روی عاشقان و زائران اباعبدالله‌الحسین(ع) پرشور تر از هر سال در حال برگزاری است و از اقصا نقاط جهان علی‌الخصوص ایران جملگی با پای پیاده به سمت حرم آنحضرت در حرکتند.

همچنین، تصاویری که خبرنگار«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حاضر در پیاده روی اربعین ارسال نموده را می‌بینید:

 

تصاویری از حضور شخصیت‌های برجسته کشور در پیاده‌روی اربعین

حجت الاسلام احمد سالک رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، حسینی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی در سمت چپ وی مشاهده می‌شود.

حسن رحیم‌پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

سیدمحمد حسینی وزیر سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیاده‌روی نجف به کربلا

حجت‌الاسلام مرتضی آقاتهرانی. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی

حجت‌الاسلام مرتضی آقاتهرانی در پیاده‌روی نجف به کربلا

حاج حسین یکتا از فرماندهان دوران دفاع مقدس و فرمانده قرارگاه خاتم‌الاوصیاء (ص)

حجت‌الاسلام رضا غلامی رئیس موسسه علمی پژوهشی صدرا

وحید یامین‌پور رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری

محمدرضا طاهری از مداحان اهل بیت (ع)

 

میثم مطیعی در حال روضه خوانی برای زائران پیاده اربعین

همچنین هنرمندانی از جمله الهام چرخنده (زهرایی) و محسن افشانی هم از دیگر زائرانی هستند که در شبکه‌های اجتماعی حضور خود را در پیاده‌روی اربعین از نجف به کربلا اعلام کردند.