مدیر کانون نمایشهای آیینی و سنتی اصفهان: تعزیهای که به شکل کامل مطابق قوانین اصلی باشد را در کشور شاهد نیستیم
به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از مهر، منصور قربانی با اشاره به اینکه زمانی شبیهخوانی شکل عزا، سوگ و حزن و اندوه را به خود بگیرد به شکل تعزیه در میآید و سه عنصر موسیقی، نمایش و ادبیات مبنای هنری را شکل میدهد که باورهای دینی و اعتقادی در آن نقش ویژهای دارد.
وی تعزیه را از هنرهای قدیمی اصفهان برشمرد که برای زنده ماندن نیازمند متون معتبر است، اظهار داشت: کار پژوهشی در زمینه تعزیه کمتر انجام شده است؛ این هنر از لحاظ تاریخی نیز قدمت بسیاری دارد و حتی با توجه به برخی اسناد به پیش از میلاد مسیح برمیگردد و وقایع مذهبی بعدها به آن وارد شده است.
مدیرکانون نمایشهای آیین و سنتی اصفهان با بیان اینکه این روایت گرچه مستند نیست اما توجیهپذیر محسوب میشود، گفت: این هنر در اواخر دوران صفویه و قاجار رونق فراوانی گرفته و به شکل کنونی درآمده است.
وی تاکید کرد: تحقیقات تاریخی و دینی در متون استفاده شده در تعزیه آن را مغفول کرده چراکه هیچگاه به این مطلب نیاندیشیدهایم که آموزش این هنر اصیل را همانند بسیاری از هنرهای دیگر به شکل آکادمیک و دانشگاهی دربیاوریم.
قربانی افزود: در فضای فعلی، تعزیهای که به شکل کامل مطابق اصول و قوانین اصلی باشد را در کشور شاهد نیستیم گرچه گروههایی هستند که سعی دارند تعزیه را به اصل خود برگردانند.
مدیرکانون نمایشهای آیین و سنتی اصفهان در ارتباط با طرح مباحثی درباره نوآوری در تعزیه تصریح کرد: با توجه به اینکه تعزیه در طول زمان دچار تحریف شده اگر کسی اصل این هنر آن را اجرایی کند میتوان گفت که کاری نوین و زیبا را به انجام رسانده است.
تعزیهخوانان حاضر به تصحیح اشتباهات خود نیستند
وی ادامه داد: تحریف تعزیه از سویی به عدم پژوهش و از سوی دیگر به سینه به سینه نقل شدن این هنر برمیگردد به این معنا که تعزیهخوان حاضر نیست اشتباهات متون یا نقلهای اشتباهی که از بزرگتر خود شنیده است را تغییر دهد.
قربانی با بیان اینکه ارگانهای دولتی برای ورود به این عرصه همکاری نمیکنند، گفت: ارشاد نباید به هر سوگوارهای مجوز بدهد چراکه برخی نسخههای استفاده شده در متون آن تحریف شده هستند.
مدیرکانون نمایشهای آیین و سنتی اصفهان با بیان اینکه یکی دو سالی است که در عرصه تعزیه فعالیت ندارم، و تنها به تدریس در آموزشگاهها میپردازم، ابراز داشت: در شرایط بیان شده اگر مطابق نظر دیگر دوستان تعزیه اجرا نکنیم دچار مشکل خواهیم شد.
وی ادامه داد: این هنر حمایتکننده جدی ندارد و اکنون برخی آموزشگاههای اصفهان کارآموزان بازیگری طی چند جلسه با این هنر نیز آشنا میشوند.
قربانی در ادامه با اشاره به اینکه معروفترین تعزیه مزبور به قودجان است، گفت: البته پس از فوت استاد رضا مشایخی که حق بزرگی به گردن تعزیه دارد تعزیه این شهر کمرنگتر شده است و باید جایگاه خود را بار دیگر پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه مجالس هنر بومی تعزیه به سه دسته قریب، مرسوم و جدید تقسیم میشود، گفت: تعزیه مرسوم به مواردی مانند داستان شهادت حضرت ابوالفضل (ع)، امام حسین(ع) و مواردی شبیه آن گفته میشود که در تعزیهخوانی باب شده است.
وی با اشاره به اینکه بیش از یک هزار و ۵۰۰ مجلس قریب در تعزیه داریم، افزود: متن مجالس قریب از زمان قدیم به یادگار مانده است اما با وجود مستند بودن یا خوانده نشده و یا کمتر مورد استفاده قرار گرفته است که مجلسهای همچون فضل و فتّاح، شست بستن دیو، درةالصدف، سوغاتی آوردن شمر، چهار مرغ و دختر یهودی برای دخترش، جابربن انصاری و تعزیههای پیامبران از آن جمله است.
اجرای ۳۰ تعزیه از داستان پیامبران در ماه مبارک رمضان
این کارشناس و پژوهشگر تعزیه با بیان اینکه اجرای مجالس قریب نیازمند افراد توانمند در تعزیه است ادامه داد: برخلاف آنچه به نظر میرسد مجالس قریب بسیار مستندتر از مجالس مرسوم هستند چراکه مجالس مرسوم از بس خوانده شدهاند به مرور زمان تحریف در آنها وارد شده است.
مدیرکانون نمایشهای آیین و سنتی اصفهان گفت: بر این اساس سازمان فرهنگی تفریحی در ایام محرم سوگواره تعزیههای قریب عباس، شوذب و غیره را برگزار کرد روبروی هتل عباسی که بسیار اقدام مناسبی بود.
وی با بیان اینکه پیشنهاد دادیم برای ماه رمضان که ۳۰ تعزیه قصههای پیامبران که از نوع قریب برگزار شود افزود: همچنین با توجه به اینکه این هنر نمایشی در همه عرصهها قابلیت اجرایی دارد باید شبیهخوانیهای شاد نیز در ایام ولادت ائمه معصومان تدارک دیده شود.