چاپ خبــر

داده‌های جدید انتقال آب بهشت‌آباد/ طرحی که توجیه اقتصادی ندارد

پروژه ۱۲هزارمیلیارد تومانی بهشت آباد که قرار است آب استان چهارمحال و بختیاری را به فلات مرکزی ایران ببرد، بر اساس داده‌های جدید میزان آب قابل انتقال عملاً توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهد.

به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از مهر، کاهش ۵۷ درصدی آب مازاد قابل انتقال در طرح انتقال آب بهشت آباد ظرفیت انتقال این «مگاپروژه» ۱۲ هزار و دویست میلیارد تومانی را از ۵۸۰ میلیون مترمکعب به ۲۴۶ میلیون مترمکعب در سال فروکاسته است. کاهشی که صرفنظر از اثرات مخرب زیست محیطی این طرح بزرگ انتقال آب، عملاً توجیه اقتصادی آن را نیز زیر سئوال می‌برد.

طرح بهشت‌آباد که قرار بود آب را از استان چهارمحال و بختیاری با ظرفیت انتقال سالانه یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب به فلات مرکزی ایران منتقل کند در میان مخالفت کارشناسان، مسئولان، نمایندگان و افکار عمومی استان‌های خوزستان و چهار محال و بختیاری، در آستانه استیضاح نامجو وزیر وقت نیرو و با فشار مسئولان و نمایندگان استان‌های مرکز کشور، به ویژه اصفهان، در شورای عالی آب تصویب شد و وزارت نیرو اعلام کرد در هفته دولت سال ۱۳۹۰ طرح بهشت آباد کلنگ زنی می‌شود.

سازمان حفاظت محیط زیست کشور در سال ۱۳۸۶، مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۸۷ و سازمان مدیریت منابع آب ایران به عنوان متولی آب کشور به این طرح اشکالات فراوانی گرفته بودند و آن را تأیید نکردند.

هدف این طرح تأمین آب شرب اصفهان و جلوگیری از خشک شدن زاینده‌رود عنوان شده بود اما هدف اصلی تأمین آب لازم برای توسعه کشاورزی و صنعت در اصفهان، یزد و کرمان تا ۲۰ سال آینده بود.

با وجود این مدیرکل دفتر ارزیابی اثرات زیست محیطی سازمان محیط زیست در نامه‌ای به مدیرکل آب و آبفای وزارت نیرو اعلام کرده است که کاهش ۵۷ درصدی آب مازاد قابل انتقال این طرح با اجزای فنی طرح انتقال آب بهشت‌آباد مبنی بر احداث سد با مخزن یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعبی و تخصیص‌های اعلام شده در گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح تناسب و همخوانی ندارد.

حمید جلالوندی در این نامه خطاب به ابراهیم نیا نوشته است که باید گزارش ارزیابی اثرای زیست محیطی ارایه شده بر اساس اطلاعات و آمارهای جدید به روز شده و به دفتر ارزیابی سازمان محیط زیست ارسال شود.

نامه جلالوندی نه به ادعاهای فعالان و کارشناسان محیط زیست، که به یکی از نامه‌های زیرمجموعه خود مزارت نیرو مستند شده است. در این نامه که شرکت آب منطقه‌ای استان چهارمحال و بختیاری خطاب به مدیرکل محیط زیست این استان نوشته آمده است: طبق گزارش پیوست در دوره ۸ ساله اخیر متوسط آب مازاد قابل انتقال به فلات مرکزی ۲۴۶ میلیون متر مکعب در سال است که نسبت به میزان تخصیص قبلی معادل ۵۸۰ میلیون مترمکعب به میزان ۵۷ درصد کاهش نشان می‌دهد.

نکته قابل توجه آن است که این کاهش ۵۷ درصدی نیز بر اساس میانگین ۸ ساله اخیر است که نسبت به وضعیت سال‌های اخیر باز هم وضعیت به مراتب بهتری داشته است. بر اساس اطلاعات سال‌های اخیر از میزان بارندگی ها در استان چهارمحال و بختیاری که زمانی یکی پرآب‌ترین استان‌های کشور به شمار می‌رفت و ۱۱ درصد از منابع آبی کشور را تأمین می‌کرد، اکنون این استان به چهارمین استان خشک کشور بدل شده است. این در حالی است که مدافعان انتقال آب هنوز هم بر طبل پرآب بودن این استان می‌کوبند و عملاً تبلیغات خود را بر اطلاعاتی دروغین بنیان نهاده‌اند.

از سوی دیگر باید در نظر داشت که با بهره برداری از تونل کوهرنگ سه این میزان آب نیز به طور چشم‌گیری کاهش پیدا می کند و عملا انجام این پروژه را از لحاظ اقتصادی با بحران جدی روبرو می‌کند.

یک  فعال محیط زیست و عضو شبکه تشکل های محیط زیستی چهارمحال و بختیاری در این باره می‌گوید: یکی از لکنت‌های محاسبه آورد رودخانه‌ها در پروژه‌های سدسازی و انتقال آب که متاسفانه در گزارشات ارزیابی اثرات زیست محیطی این پروره‌ها هم کمتر به آن توجه می‌شود، محاسبه آورد رودخانه بر اساس میانگین نرمال رودخانه‌هاست. ماجرایی که در خشکسالی‌های پی در پی و کاهش شدید آورد رودخانه باعث قطع حق‌آبه زیستی رودخانه‌ها و تالاب ها می‌شود.

هومان خاکپور تصریح می‌کند: در شرایط خشکسالی و کاهش آورد رودخانه‌ها، به لحاظ شرایط اجتماعی و اقتصادی حاضر به کاهش تخصیص سهم بخش‌های کشاورزی و صنعت نبوده و عموما فشار برای جبران کسری‌ها بر حق آبه زیستی رودخانه‌ها و تالاب‌ها وارد می‌شود.

این فعال محیط زیست می‌گوید: در ماجرای بهشت آباد هم آنچه عیان است محاسبه آورد رودخانه بر اساس آمار سال‌های نرمال و با بارش خوب بوده است. بر همین منوال، میزان ۵۸۰ میلیون مترمکعب انتقال در سال محاسبه شده است که حتی همین رقم هم به لحاظ توجیه اقتصادی مورد اعتراض مجریان طرح انتقال بوده است. حال با کاهش بیش از ۵۰ درصد آورد رودخانه در شرایط خشکسالی (کمتر از ۲۵۰ میلیون مترمکعب در سال)، بنظر می‌رسد صرف نظر از مباحث زیست محیطی و اجتماعی، اجرای طرح به لحاظ توجیه اقتصادی دچار چالش‌های شدیدتری شود.

اکنون باید دید پروژه‌ای که وزیر نیرو با ظرافت‌های کلامی توقف آن را با جمله «تونل بهشت‌آباد مطلقاً اجرا نخواهد شد» وعده می‌دهد اما مجریان سخن او را به کام خود تاویل می‌کنند که وزیر تنها از توقف تونل سخن رانده و از تعطیلی انتقال آب چیزی نگفته است، این بار متوقف خواهد شد یا نه. آیا سازمان محیط زیست که بارها تأکید کرده است در صورت تخلف پروژه‌ها و یا تغییر شرایط اعلام شده در گزارش ارزیابی زیست محیطی جلوی ادامه کار این پروژه‌ها را می‌گرفت، یارای ایستادن در مقابل این پروژه ۱۲ میلیاردی را خواهد داشت؟ پروژه‌ای که اکنون نه فقط از دیدگاه زیست محیطی که از دیدگاه اقتصادی نیز توجیهی برای اجرا ندارد.

  1. ناشناس گفت:

    امسال آب بسیار زیاد بود ونیاز به سد برای مهار اب جهت مردم شهید پرور و با اراده فلات مرکزی بخصوص اصفهان رادارد چرا که نصف اصفهان چهار محالی می باشد .پس لطفا نظر ندهید .

Go to TOP