همه فوت‌ و فن‌ های لایه‌ برداری پوست

به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار، فرآيندي كه سلول‌هاي مرده از روي سطح پوست برداشته مي‌شوند را «لايه‌برداري» مي‌گويند. وقتي سن فرد از 30 سال مي‌گذرد، اين سلول‌هاي مرده بيشتر روي پوست او تجمع مي‌كنند چون قدرت پوست براي دفع اين سلول‌هاي مرده با افزايش سن كاهش مي‌يابد، در نتيجه حتما بايد با يك عامل خارجي اين سلول‌هاي مرده را از روي پوست برداريد، لايه‌برداري باعث مي‌شود كه سلول‌هاي مرده از روي سطح پوست برداشته شوند و جا براي سلول‌هاي نو و جوان باز شود تا پوست با اين سلول‌هاي جوان، ظاهري جوان‌تر پيدا كند.

در این روش‌ها از محلولی با یك پایه اسیدی برای جداسازی لایه خارجی و آسیب دیده پوست استفاده می‌شود. به این‌ ترتیب، در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به‌وجود می‌آید و سلول‌های مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول‌های سالم و جوان می‌دهند. این محلول‌ها همچنین تحریك لایه‌های زیرین را برای تولید كلاژن و الاستین پوست تحریك می‌كنند. این 2 عامل در طراوت و جوانی پوست نقش اساسی ایفا می‌كنند.

بعضی از كرم‌های لایه‌بردار باید حتما زیر نظر پزشك مصرف شوند، به‌خصوص لایه‌بردارهای غلظت بالا كه برای درمان بعضی بیماری‌ها چون كك‌ومك، اسكارهای آكنه، كومدون‌های آكنه تجویز می‌شود و لایه‌بردارهایي كه تركیب فنول داشته درصورت استفاده نادرست، عوارض غیر قابل جبرانی را به همراه دارند. چون استفاده نادرست باعث ایجاد تحریك و التهابات پوستی، خشكی پوست و همچنین تشدید رنگدانه‌های پوستی، ایجاد لك و حساسیت در برابر نور آفتاب، ایجاد اسكارهای دائمی، كمرنگی یا پررنگی در نواحی مختلف پوست می‌شود.

همچنین با توجه به رنگ پوست، واكنش پوست در نقاط مختلف بدن و همچنین با توجه به این‌كه كرم‌های لایه‌بردار در همه افراد عكس‌العمل یكسانی ندارند، بهتر است پزشك متخصص بگوید، كدام كرم برای شما مناسب است، زيرا ممكن است استفاده نكردن صحیح و بجا از این داروها نتیجه معكوسی به‌دنبال داشته باشند.

لایه‌برداری سطحی برای از بین بردن آثار اولیه‌ آفتاب در پوست، چین‌های ظریف پوستی و تغییر رنگ‌های خفیف كاربرد دارند. تركیبات اصلی آن‌ها معمولا از دسته‌ هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید(AHA) و بتا هیدروكسی اسید(BHA)) با غلظت های 20 تا 70درصد، یا سایر مواد لایه‌بردار است. استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی سطحی بايد توسط فرد متخصص تجویز شوند.

هرچند كه انواع ملایم‌تر این لایه‌بردارها با غلظت‌های پایین‌تر برای استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر این برای كسب نتیجه مطلوب، لازم است كه این فرآیند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالی 4 بار تكرار شود. هیدروكسی اسیدها در جوان‌سازی پوست تاثیر مهمی دارند زیرا می‌توانند پوست‌های چرب را پوسته پوسته كرده و بدون ایجاد التهاب به عمق پوست نفوذ كنند. معروف‌ترین بتا هیدروكسی اسید، اسید سالی سیلیك است كه در درمان آكنه كاربرد زیادی دارد.

در این نوع لایه‌برداری پوسته‌ریزی و جداشدن لایه آسیب‌دیده 3 تا 7 روز طول می‌كشد. قرمزی و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه به‌طور معمول بعد از یك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبیعی خود بازگردد و از آن به بعد با استفاده لوازم آرایشی التهاب باقی مانده را می‌پوشانند. با استفاده از لایه‌برداری با فرآورده‌های با قدرت متوسط، فرد به‌ندرت احساس درد و ناراحتی شدید می‌كند و عوارض به‌وجود آمده نیز با روش‌های معمولی قابل كنترل هستند.

كرم‌ها يا محلول‌هاي شيميايي حاوي موادی چون آلفاهيدروكسي اسيد (AHA)، ‌رتينوئيدها، آنزيم‌هاي طبيعي و… به‌عنوان لايه‌بردار شناخته‌ مي‌شوند. وقتي اين مواد روي پوست ماليده مي‌شود با توجه به نوع محلول يك تا 14 روز بعد از استفاده، سلول‌هاي مرده روي پوست تخريب مي‌شوند تا سلول‌هاي جوان جاي آن‌ها را بگيرند، اسیدهای میوه(AHA) غلظت پایین‌تر را افراد می‌توانند بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه كنند و در منزل، شب‌ها هنگام خواب استفاده كنند.

بهتر است این فرآورده‌ها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریك و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند ۵۰ درصد و ۷۰درصد باید توسط متخصص پوست به كار روند.

روش میكرودرم‌ابریژن، متداول‌ترین لایه‌برداری مكانیكی است كه اثرات خوبی بر كیفیت پوست می‌گذارد و همچنین با تاثیری كه بر نفوذ داروهای پوستی دارد، كمك مهمی در درمان لك صورت است و از طرفی با تحریك پوست باعث بهبود ساخت كلاژن شده و در طولانی‌مدت در بهبود چین و چروك نیز موثر است.

در این روش با استفاده از دستگاهی خاص، نوعی كریستال بسیار ظریف از جنس اكسید آلومینیوم با فشار تنظیم شده‌ای با سطح پوست در تماس قرار می‌گیرد و تراش بسیار سطحی در لایه‌های فوقانی شاخی پوست ایجاد می‌كند. در ضمن یك مكش نیز روی پوست انجام می‌شود كه باعث جمع‌شدن كریستال‌ها از سطح پوست و همچنین بهترشدن جریان خون به منطقه و فعال‌شدن سلول‌های فیبروبلاست و در نتیجه موجب ترمیم و طراوت پوست می‌شود.

بسیاری از افراد از جای جوش‌ها در صورت‌شان ناراضی‌ هستند كه به داروهای شیمیایی جواب نمی‌دهد از میكرودرم ابریژن می‌توان برای رفع جای ‌جوش‌ها استفاده كرد. از میكرودرم ابریژن می‌توان در درمان جای آكنه و آبله‌مرغان نیز استفاده كرد. جوشگاه‌های اسكارها نباید زیاد عمیق باشد و اغلب بر حسب نوع اسكار (جای جوش) و محل و عمق آن به چند جلسه درمان هفتگی نیاز دارد. درصورت عمیق بودن جای جوش و دفعات زیاد میكرودرم از لیزر می‌توان استفاده كرد.

كريستال‌های آلومينيم كه در این روش استفاده می‌شوند، هيچ‌گونه عارضه‌ای در سطح پوست ندارند چون پزشك مي‌تواند جريان و سرعت كريستال‌ها را كنترل كند. ميكرودرم ابريژن را مي‌توان به تنهايی يا يك روشی كمكی برای ليزر در درمان اسكارها و لكه‌های پوستی استفاده كرد چون هم غيرتهاجمی است و هم نياز به مراقبت‌های زياد بعد از عمل ندارد.

درمان با ميكرودرم ابريژن بدون درد است و نياز به بی‌حسی ندارد. طول عمل وابسته به وسعت سطح پوست است. بعد از عمل ميكرودرم ابريژن، بيمار مي‌تواند بدون هيچ محدوديتی كارهای روزمره خود را انجام دهد و مي‌تواند از كرم‌های آرايشی غيرتحريك‌كننده استفاده كند. بعد از نخستين درمان پوست صاف و روشن مي‌شود و تعداد دفعاتی كه بايد اين روش انجام شود بسته به پوست و ضايعه از 4 تا 10جلسه را مي‌توان پيش بينی كرد و فاصله جلسات نيز بسته به ضايعه از هر هفته تا 4 هفته يك‌بار متفاوت است.

استفاده از مواد شیمیایی لایه‌بردار، همان پیلینگ است؛ موادی مانند اسید سالسیلیك، اسید سیتریك، اسیدهای میوه یا آلفاهیدروكسی اسید AHA یا تری كلرواستیك اسید (TCA). در این روش اسیدهای لایه‌برداری با درصدهای متفاوت روی پوست صورت استعمال شده و عمل لایه‌برداری به‌صورت شیمیایی انجام می‌شود اما در میكرودرم ابریژن با دستگاه و كریستال‌های اكسیدآلومینیم روی سطح پوست به‌طور مكانیكی لایه‌برداری می‌شود.

به‌طور معمول از ليزر دي‌اكسيدكربن یا فراكشنال براي اين منظور استفاده مي‌شود و در درمان برخی بیماری‌های پوستی مثل اسكار، كك‌و مك و لك‌های قهوه‌ای كه درصورت و دست بیشتر افراد مسن دیده می‌شود و همچنین جوان‌سازی پوست استفاده می‌شود.

از لیزر فراكشنال برای درمان پیری پوست استفاده می‌شود. در این روش توسط لیزر، لایه سطحی پوست به شكل موضعی در مقاطعی از پوست از بین می‌رود و اطراف این ستون‌های حرارتی سالم می‌ماند و این امر موجب تسریع روند ترمیم پوست می‌‌شود.   از آنجايی كه لایه شاخی پوست در طی لیزر دست نخورده باقی می‌ماند، بنابراین فعالیت طبیعی پوست به‌عنوان سد حفاظتی حفظ می‌شود.

البته كاربرد این تكنیك فقط در پیری پوست نیست و در موارد دیگری از جمله اسكار یا جای جوش یا جای جراحی و سوختگی، تغییرات رنگی پوست، منافذ باز پوستی، افزایش قوام پوست خطوط كشش پوستی (استریا) و جوان‌سازی پوست نیز كاربرد دارد.

با وجود دستگاه‌های جدید لیزر اولتراپالسی اسكن‌دار، معمولا طول‌مدت عمل لیزر پوست كمتر از یك ساعت طول می‌كشد. بلافاصله پس از عمل پوست برافروخته و به رنگ صورتی پررنگ یا قرمز در می‌آید و بیمار احساس سوختگی یا خارش می‌كند كه در روش تكنیك باز از پماد وازلین یا پماد تركیبی روی پوست استفاده می‌شود كه بسته به شرایط و  نوع پوست بیمار، پزشك می‌تواند از روش پانسمان بستر با گاز نیمه تراوا استفاده كند. تورم صورت بین روز دوم تا چهارم طبیعی است، بین روزهای 7 تا 10 بیمار پوست قرمز و صورتی دارد كه به تدریج به سمت طبیعی‌شدن پیش می‌رود و در حدود هفته سوم پس از عمل از بین می‌رود.

به هیچ وجه نباید در آرایشگاه لیزردرمانی انجام شود بلكه باید توسط متخصص بیماری‌های پوست و مو یا متخصص جراحی پلاستیك انجام شود و انجام این عمل توسط افراد غیرمتخصص در آرایشگاه‌ها و حتی توسط پزشكان عمومی كه تحت عنوان پزشك بیماری‌های پوست و مو مشغول لیزردرمانی هستند، اشتباه است و می‌تواند خطرناك باشد.

در  لایه‌برداری عمیق از تركیبات فنل استفاده می‌‌شود. تركیبات فنلی لایه‌بردارهای بسیار قوی هستند كه یك‌بار استفاده از آن‌ها برای دست یافتن به نتیجه‌ موردنظر در یك سال كافی است. یك‌بار لایه‌برداری شیمیایی عمیق ممكن است 60 تا 90 دقیقه طول بكشد كه طی این مدت، روی هر قسمت از صورت به‌مدت 15دقیقه از محلول استفاده می‌شود. به‌طور معمول، به‌علت دردناك بودن این روش، ابتدا بی‌حسی موضعی انجام شده و وضعیت قلب بیمار نیز كنترل می‌شود پس از لایه‌برداری به فرد توصیه می شود تا 2هفته از شركت در فعالیت‌های روزانه خودداری كند، هرچند كه قرمزی پوست ممكن است تا 3 ماه باقی بماند. این روش برای پوست‌های تیره مناسب نیست.

منبع: مجله سیب سبز