شیوه درست‌کردن انواع دم نوش گیاهی
پس ازچند دهه کسادی بازار عطاری‌ها، چندسالی می‌شود که گرایش مردم به مصرف گیاهان دارویی به‌طور افراطی افزایش یافته تاحدی که خطر منقرض شده برخی گونه‌های گیاهی بعید به‌نظر نمی‌رسد. از این رهگذر، دمنوشها و جوشانده‌ها هم بی‌نصیب نمانده و بدجوری بین مردم طرفدار پیدا کرده‌اند؛ حالا می‌خواهد درمانی باشد یا تنوع‌طلبی در نوشیدن.
به گزارش سایت تحلیلی خبری پونه زار به نقل از صاحب نیوز، پس ازچند دهه کسادی بازار عطاری‌ها، چندسالی می‌شود که گرایش مردم به مصرف گیاهان دارویی به‌طور افراطی افزایش یافته تاحدی که خطر منقرض شده برخی گونه‌های گیاهی بعید به‌نظر نمی‌رسد. از این رهگذر، دمنوشها و جوشانده‌ها هم بی‌نصیب نمانده و بدجوری بین مردم طرفدار پیدا کرده‌اند؛ حالا می‌خواهد درمانی باشد یا تنوع‌طلبی در نوشیدن.
همه خرجش یک مشت گیاه است و یک قوری آب؛ فرقی هم ندارد که طبع‌مان سرد است یا گرم، تر است یا خشک یا فشارمان کجا روزگار می‌گذارند؛ پایین یا بالا. همه با هزار تناقض و تفاوتی که داریم، یک نسخه واحد را آن هم به یک رسم معمول دم می‌کنیم، بلکه هم می‌جوشانیم و می‌‌خوریم.درحالی‌که این کار به ظاهر ساده هم برای خودش کلی فوت و فن دارد.
برای همین قصد داریم در ادامه روش تهیه چند نوع از پرمصرف‌ترین چای‌های موجود را با هم مرور کنیم. بهتر است این چای‌ها را با عسل، خرما یا کشمش میل کنید. اضافه‌کردن چند قطره آبلیموی تازه هم به نوشیدنی‌تان، افزون بر اینکه طعم آن را معرکه خواهد کرد، اثر مطلوب‌تری هم خواهد داشت. اگر هم از جرگه دیابتی‌های عزیز هستید، عسل گزینه بهتری برای شما خواهد بود. درضمن می‌توانید با مراجعه به متخصصان طب‌سنتی و مصرف آگاهانه مصلح هر دمنوش با آن و همچنین تنظیم طبع آن متناسب با طبع وجودی‌تان، بهره بهتری از دمنوشها ببرید.
*چای گل گاوزبان و سنبل‌الطیب
خواص: خواب‌آور، آرام‌بخش اعصاب، پایین‌آورنده فشارخون، رفع خشونت نای، سینه، تنگی نفس، گلودرد، مقوی دماغ، معده و کبد سرد، افزایش ترشح ادرار، ضد سردردهای عصبی، درد کلیه، قولنج، اسپاسم، تشنج، صرع، سودا، صفرا، وسواس و سنگ کلیه.
طرز تهیه: این چای طبیعت گرم و تری دارد. دو قاشق غذاخوری(یک مشت) گل گاو زبان+ یک قاشق غذاخوری(یک مشت کوچک) سنبل‌الطیب+ دو لیوان آب جوش+ کمی نبات را بگذارید، نیم ساعت دم بکشد.
*چای زیرفون
خواص: آرام‌بخش، ضد ناراحتی‌های عصبی، تشنج، میگرن‌های مزمن، بی‌خوابی، سردرد، بیماری‌های ریوی، زکام، غلظت خون، استفراغ، رماتیسم، آرتروز، نقرس و سیاتیک.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است و مصرف زیادش باعث پایین آمدن فشارخون خواهد شد و برای خانم‌های باردار هم ممنوع است. یک مشت زیرفون+ دو لیوان آب سرد با شعله مستقیم یک دقیقه بجوشانید، سپس با شعله غیرمستقیم به مدت طولانی بگذارید دم بکشد تا خوب رنگ بیندازد.
*چای بادرنجبویه
خواص: مقوی قلب و اعصاب، خون‌ساز، تقویت‌کننده سلول‌های مغز، فوق‌العاده آرام‌بخش و ضد‌استرس، محرک معده، خواب‌آور، نشاط‌آور، ضد صدای گوش، تشنج، اسپاسم، بیماری‌های کلیوی، رفع بوی بد دهان و خواب‌های وحشتناک.
طرز تهیه: طبیعت این چای بسیار گرم است. یک مشت کوچک بادرنجبویه+ دو لیوان آب سرد را روی شعله مستقیم قرار دهید تا به نقطه جوش برسد، سپس با شعله غیرمستقیم خوب دم بکشد.
*چای دارچین
خواص :ادرارآور، مفرح، محرک اعصاب، تقویت‌کننده معده، کبد، قوه باه، قلب وعروق و کاهشدهنده درد کمر و مفاصل، تسریع جریان خون، نیرو بخش، بازکننده انسداد مجاری، پاک‌کردن سینه و حنجره، بالا برنده فشارخون و ضد اخلاط رطوبتی، پا‌دردهای رطوبتی، سرفه‌های رطوبتی، دلهره، بوی بد دهان، دردهای استخوانی، دیابت و سردی بدن.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است و مصرفش برای زنان باردار مضر. چند تکه چوب دارچین+ دو لیوان آب سرد با شعله مستقیم آرام جوش آورده سپس با شعله غیرمستقیم دو تا سه ساعت دم بکشد تا به رنگ آلبالویی درآید.
*چای زنجبیل
خواص: تقویت‌کننده حافظه، جهاز هاضمه، معده، قوای رئیسه بدن، خون‌ساز، تنظیم‌کننده ادرار، خلط‌آور، ملین، درمان اسهال ساده و خونی، مانع بروز سرطان، کاهش چربی خون، بالا بردن فشارخون، مفید برای قطع حیض، ضد ضعف اعصاب، رطوبت مزاج، بلغم، درد مفاصل، بیماری‌های مفصلی، کمر درد، مسمومیت غذایی، سرفه، تهوع و آشفتگی در مسافرت و انعقاد خون.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است و زیاده‌روی در مصرفش باعث فشارخون و ضعف نیروی جنسی می‌شود. نصف قاشق چای خوری زنجبیل را در یک لیوان آب جوش ریخته و در ظرف را گذاشته تا حدود ١٠دقیقه بماند، سپس با کمی عسل مخلوط کرده و میل کنید.
*چای زعفران
خواص: منضج و مصلح عفونت بلغمی، محرک نیروی جنسی، مفرح، نشاط‌آور، خنده‌آور، ادرارآور، خلط‌آور، آرام‌بخش، مقوی کبد و جهاز تنفسی، تسکین آسم و سیاه سرفه، ضدسرفه و حساسیت و آشامیدن یک یا ٢گرم آن برای تسریع در زایمان بسیار مفید است.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. مصرف آن برای خانم‌های باردار ممنوع می‌باشد. زعفران و عسل را به آب جوش اضافه کنید و در ظرف را بگذارید و اجازه بدهید مواد قوی حرارت ملایم حدود ۵ دقیقه به آرامی بجوشد.
*چای نعناع
خواص: لطیف‌کننده خون، مفرح و مقوی قلب، مسکن ناراحتی‌های گوارشی، کمک به هضم غذا، مقوی اعصاب معده، بادشکن، اشتهاآور، دفع صفرا، پاک‌سازی و تقویت کبد و طحال، برای سرما خوردگی و بیماری‌های حلق و گلو از پونه قوی‌تر است و ضد نفخ، سکسکه، تهوع، اسهال، دل پیچه، بواسیر، دردشکم و تب.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. یک مشت کوچک نعناع+ سه لیوان آب جوش را باید با شعله غیرمستقیم دم کنید.
*چای پونه
خواص: قوی‌ترین آنتی‌بیوتیک، بادشکن، رقیق‌کننده خون، ادرارآور، خلط‌آور، صفرابر، انرژی‌زا، بسیار مفید برای درد سینه و آزاد‌کردن اخلاط، تقویت‌کننده معده، قلب، جهاز هاضمه و ضدتب، سرفه، حساسیت، نفخ، نقرس، سکسکه، آشفتگی، دل بهم خوردگی، خستگی و مفید برای به تاخیر انداختن عادات ماهیانه.
طرز تهیه: طبیعت این چای اوایل بهار گرم و پاییز خشک است. یک مشت کوچک پونه+ دو لیوان آب جوش را با شعله غیرمستقیم بگذارید دم بکشد.
*چای گلپر
خواص: تقویت‌کننده عالی حافظه، قلب و عروق، اشتهاآور، کمک به هضم غذا و رفع سکسکه و درمان یرقان، پاک‌سازی کبد و دفع صفرا، ضد صرع، فراموشی، اسهال، تنبلی معده، جوش و دمل و تداوم مصرف آن برای سوزاندن چربی‌های بدن مفید است.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است. یک قاشق مرباخوری گلپر را در یک لیوان آب جوش ریخته و ظرفی را در آن گذاشته و بگذارید ١۵دقیقه بماند تا به رنگ زرد درآید.
*چای بابونه
خواص: آرام‌بخش اعصاب، مغز، معده و روده و تقویت‌کننده آن‌ها، افزایش‌دهنده شیرمادر، اشتهاآور، ادرارآور قوی و ضد تب و لرز، انگل، یبوست، سردرد، سنگ مثانه، بلغم و صفرا.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است. یک مشت کوچک بابونه+ دو لیوان آب جوش، با شعله غیرمستقیم مدتی دم بکشد.
*چای به‌لیمو
خواص: آرام‌بخش، خواب‌آور، تقویت‌کننده حافظه و معده و رفع درد شکم، خستگی، صدای گوش، میگرن، سردرد، سرگیجه، تپش قلب، نفخ، آسم و اسپاسم.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. یک مشت کوچک به‌لیمو+ دو لیوان آب جوش را باید با شعله غیرمستقیم دم کرد.
*چای آویشن
خواص: تقویت اعصاب بینایی، جهاز هاضمه، معده، کبد و کلیه، بالا‌برنده فشار خون، بازکننده انسداد، خشک‌کننده، تحلیل بادها و بلغم، لطیف‌کننده غذاهای غلیظ، اشتهاآور، ادرارآور، جاری‌کننده حیض، تنقیه ریه، معده، روده‌ها و کبد از رطوبت بلغم، رفع کولیت‌های مزمن، زکام، آسم و غلظت خون و افزایش‌دهنده شیرمادر.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. یک مشت کوچک آویشن+ دو لیوان آب جوش را با شعله غیرمستقیم بگذارید دم بکشد.
*چای اکلیل کوهی
خواص: گیاه معجزه گر قوی مقوی اعصاب، ادرارآور، پاک‌کننده ریه‌ها، بادشکن، تسکین درد کبد، برای تنگی نفس، مفید برای بیماری‌های عصبی و تشج، تقویت معده و بدن، ضدعفونت کلیه، صفرا، بلغم، دلهره، اضطراب، آسم، زکام، سیاه سرفه، دردهای رماتیسمی استخوان وکمر، سنگ کلیه و مثانه، کیسه صفرا، میگرن، بی‌خوابی، غلظت خون.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و معتدل است. یک مشت اکلیل کوهی+ دو لیوان آبجوش را با شعله غیرمستقیم دم کنید.
*چای گزنه
خواص: تحلیل ورم‌های سخت، چاق‌کننده، بازکننده انسداد کبد و طحال و وفم رحم، تنقیه‌کننده ریه و معده، افزایش نیروی جنسی، ضد قندخون، غلظت خون، چربی، صفرا، بلغم، سنگ کلیه، سرطان، امراض کلیوی، ریزش مو، خستگی، انگل و کرم روده.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است. یک مشت کوچک گزنه+ دو لیوان آبجوش را با شعله غیرمستقیم بگذارید دم بکشد.
*چای مرزنجوش
خواص :آرام‌بخش اعصال، بهترین داروی میگرن کهنه و درد شقیقه‌ها وسردرد، خلط‌آور، تب‌بر، اشتهاآور، تقویت‌کننده عمومی بدن و ضد نفخ و ورم معده، اسهال، اخلاط مضر و سرماخوردگی.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. یک مشت کوچک مرزنجوش+ دو لیوان آب جوش در قوری ریخته با شعله غیرمستقیم دم کنید.
*چای استخودوس
خواص: آرام‌بخش اعصاب، تقویت‌کننده سلول‌های مغز، افزایش شیر مادر، تحلیلی نفخ و گاز روده، فرح‌آور، بازکننده انسداد عروقی، مسهل بلغم و سودا به‌ویژه سودای مغز، ضد میگرن، زکام، آسم، برونشیت، دل پیچه، رماتیسم، درد سینه، تنگی نفس، سرفه و اگزما و ضدعفونی‌کننده دستگاه مجاری ادراری.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است. یک مشت غذاخوری استوخودوس+ دو لیوان آبجوش در قوری ریخته و با شعله غیرمستقیم بگذارید دم بکشد.
*چای زیره سیاه
خواص: لطیف‌کننده، قابض، برطرف‌کننده بادهای غلیظ، بالا برنده فشارخون، سوزاننده چربی اضافی، تصفیه خون، مدر، افزایش شیرمادر، تحلیلی گاز معده و روده، درمان تنگی نفس و تحریک‌کننده اشتها.
طرز تهیه: طبیعت این چای بسیار گرم است. یک قاشق مربا خوری+ دو لیوان آبجوش، با شعله غیرمستقیم دم بکشد.
*چای بهار نارنج
خواص: آرام‌بخش، مفرح، نشاط‌آور، اشتهاآور، تقویت‌کننده قلب، اعصاب و نیروی جنسی، رفع دل پیچه و گاز معده، تسکین درد سینه و سردردهای عصبی.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم است. یک مشت کوچک بهار نارنج+ دو لیوان آبجوش را با شعله غیرمستقیم بگذارید دم بکشد.
*چای برگ درخت به
خواص: قابض، نرم‌کننده سینه، مقوی قلب، مفرح و نشاط‌آور.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و معتدل است. ١٠ تا ١۵عدد برگ را ٢٠دقیقه خیسانده و بشویید، سپس در یک لیتر آب در قوری ترجیحا مسی حرارت دهید و به محض اینکه به جوش آمده، فورا شعله را ملایم کنید تا آب بدون حرکت شروع به بخار کند و گاهی برگ‌ها را هم بزنید تا اینکه یک‌سوم آن بخار شود. می‌توان از هل یا دارچین برای معطر‌کردن آن استفاده کرد.
*چای ترش یا قرمز
خواص: آرام‌بخش، کاهشدهنده فشارخون و رقیق‌کننده و تصفیه‌کننده آن، خنک‌کننده بدن، کنترل‌کننده کلسترول خون، اختلالات کبدی و صفرایی و منبع غنی آهن.
طرز تهیه: طبیعت این چای سرد است و باید آن را با یک چای گرم مانند دارچین، بهارنارنج یا به‌لیمو مخلوط کنید تا طبیعتش متعادل شود و مصرفش برای همه مناسب باشد. یک مشت کوچک چای ترش+ یک لیوان آب جوش را مخلوط کنید و بگذارید ٢٠دقیقه دم بکشد. افراد با فشارخون بالا باید نوع پررنگ و افراد با فشارخون پایین نوع کمرنگ آن را با فندق و نبات مصرف کنند.
*چای سبز
خواص: ضدسرطان، محرک سیستم ایمنی بدن، کاهش پرفشاری و چربی خون، ضد‌افسردگی، کاهش خطر انسداد شریان‌ها و لخته‌شدن خون، تقویت‌کننده سیستم گوارشی و بینایی و رفع برخی عفونت‌های قارچی، باکتری و حتی ویروسی مانند سرماخوردگی.
طرز تهیه: طبیعت این چای گرم و خشک است. یک قاشق مرباخوری چای سبز+ یک لیوان آب داغ با دمای ٨٠ تا ٨۵درجه را در قوری بریزید و به مدت ٧ تا ٨دقیقه بگذارید دم بکشد.
کارشناس: دکتر حسن هاشمی‌فر
متخصص طب سنتی و مکمل
