پایان هشت سال آبرسانی سیار به روستای سروشجان

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری پونه زار، بعد از هشت سال چاره‌اندیشی برای حل مشکل نیتراته شدن آب روستای سروشجان، سرانجام آب بهداشتی سالم به این روستا رسید.

تأمین آب سالم شهرها و روستاها یک موضوع مهم، استراتژیک و غیرقابل اغماض است که علاوه بر نهادهای مسئول همچون اداره آب و فاضلاب و شبکه بهداشت و درمان به دلیل اهمیت موضوع، تحت نظارت دستگاه‌های امنیتی نیز بوده و سلامت آب توزیع شده در شبکه آبرسانی شهرها و روستاها به طور مرتب توسط این دستگاه‌ها پایش و سنجش می‌شود.

*آّب، خط قرمز بهداشت محیط

مسئول واحد بهداشت محیط شبکه بهداشت و درمان شهرستان فریدونشهر با اشاره به نظارت ذره بینی این واحد بر سلامت آب شرب مردم این شهرستان، به تشریح مراحل تست و سنجش مداوم آب پرداخت و گفت: سنجش میزان کلر، آزمایش میکروب‌سنجی، آزمایش مواد معدنی غیرسنگین، آزمایش فلزات سنگین در تأسیسات انرژی هسته‌ای اصفهان و موارد دیگر پایش‌هایی است که به صورت روزانه، ماهیانه، فصلی و سالانه بر روی آب شرب مردم انجام می‌شود.

داوود لچینانی اظهار کرد: شبکه بهداشت و درمان بدون اطلاع سایر دستگاه‌ها همچون اداره آب و فاضلاب مرتب از آب در نقاط مختلف شهرها و روستاها نمونه برداری کرده و سلامت آن را می‌سنجد و به محض اطلاع از غیر سالم بودن آن و یا غیراستاندارد بودن یکی از املاح آب، اقدامات فوری برای حل این مشکل را انجام می‌دهد.

*آغاز داستان نیتراته بودن آب

حدود هشت سال پیش به ده‌ها پارامتری که مورد سنجش قرار می‌گیرد، پارامتر «نیترات» نیز اضافه شد و آزمایش‌ها نشان داد میزان نیترات آب در سه نقطه شهرستان با مشکل روبرو است: محله خمسلو در شهر برف انبار، روستای خویگان علیا و روستای سروشجان.

سه عامل عمده برای نیتراته بود آب این سه محل بیان شد که عبارت بودند از اول استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی به ویژه کود نیترات که اتفاقاً در این سه مکان اراضی کشاورزی حاصلخیزی وجود دارد، دوم شیوه دفع فاضلاب واحدهای مسکونی که به شیوه جذبی در زمین است و سوم کاهش بارش‌ها و پایین رفتن سطح آب چاه‌ها.

مسئولان بلافاصله بعد کسب اطلاع از نیتراته بودن آب این سه نقطه دست به کار شدند. در محله خمسلو ابتدا منبع تأمین آب را تغییر داده و از چاه دیگری در این روستا که میزان نیترات و سایر پارامترهای آن مناسب بود برای تأمین آب شرب مردم استفاده کردند. کمی بعد دستگاه پکیج تصفیه آب نیز در این مکان نصب شد تا آب سالم در شبکه لوله کشی این محله جاری شود که با پیدا کردن یک منبع آب پایدار دیگر و اطمینان از سلامت آن و اتصال آن با تلاش‌های اداره آب و فاضلاب شهری به شبکه آبرسانی خمسلو، نیاز به استفاده از این پکیج نیز مرتفع شده و آب سالم به دست مردم این قسمت از شهر برف انبار رسید.

در روستای خویگان علیا که کمی میزان نیترات بالاتر از دیگر نقاط بود کار کمی ساده‌تر بود چرا که منبع آب سالم پیش از این شناسایی شده بود و با همت آب و فاضلاب روستایی و با همکاری بسیج سازندگی سپاه صاحب الزمان عجل الله استان اصفهان به سرعت منبع آب جدید جایگزین شده و مشکل در این روستا حل شد.

*مشکل نیتراته بودن آب سروشجان

اما در روستای سروشجان شرایط متفاوتی وجود داشت. منبع تأمین آب این روستا یک چاه در پایین دست روستا و یک چشمه در بالا دست روستا بود که نیترات آب چاه کمی بالا رفته بود. در فصولی از سال که چشمه پرآب بود، میزان نیترات آب مخزن روستا به حد استاندارد می‌رسید اما در فصولی که دبی آب چشمه کاهش پیدا می‌کرد، نیترات مخزن بالا می‌رفت.

با همکاری اهالی روستا در فصولی که از آب چشمه بالای روستا جهت کشاورزی استفاده نمی‌شد آب شرب سالم برای روستا تأمین می‌شد ولی در تابستان و پاییز به دلیل کم شدن دبی چشمه و استفاده از چشمه برای کشاورزی و امرار معاش مردم روستا، ناگزیر از گزینه آبرسانی سیار برای تأمین آب شرب سروشجان استفاده می‌شد.

علّت آلودگی و نیتراته شدن آب چاه این روستا به نظر می‌رسید نفوذ فاضلاب منازل به لایه‌های پایین‌تر زمین و رسیدن به این چاه باشد که در پایین دست روستا قرار دارد و بنابراین راهی برای احیای این چاه وجود نداشت و باید منبع دیگری برای تأمین آب این روستا پیدا می‌شد.

*چاره‌اندیشی برای حلّ مشکل نیترات آب سروشجان

ابتدا تصمیم بر آن شد چاه دیگری در نقطه‌ای دیگر که تصور می‌شد فاضلاب روستا آن جا را آلوده نکرده باشد، حفر شود که این اتفاق هم افتاد امّا پس از انجام آزمایش آب مشخص شد میزان نیترات آب این چاه نیز بسیار بالاست.

پس از این اتفاق کارشناسان سازمان آب و فاضلاب روستایی استان اصفهان اظهار کردند آلودگی به همه منابع آب زیرزمینی روستا نفوذ کرده و این منابع برای شرب قابل استفاده نیستند.

در پی این اظهار نظر، راه‌های مختلف انتقال آب از نقاط دیگر به این روستا مطرح و مورد بررسی قرار گرفت تا این که نهایتاً طرح بزرگ انتقال آب چشمه لنگان به شهرها و روستاهای خشک شهرستان‌های منطقه فریدن از محلّ خروجی تونل چشمه لنگان فریدونشهر مطرح و با ورود نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی موافقت آن و مجوز برداشت آب از آن محل کسب و قرار شد آب روستای سروشجان نیز با خط انتقال از تصفیه‌خانه‌ای که در این محل احداث می‌شود، تأمین شود.

انتظار برای بهره برداری از تصفیه خانه در خروجی چشمه لنگان انتظاری بود که سرنوشت و پایان آن مشخص نبود و به ویژه در شرایط کنونی مشکلات اقتصادی دولت و کشور معلوم نیست چه زمانی احداث این تصفیه خانه و خطوط انتقال آن عملیاتی شده و به بهره برداری برسد.

*دردسرهای مردم از آب نیتراته

در تمام این مدت، آبرسانی به این روستا به کمک دو دستگاه تانکر به صورت روزانه انجام می‌شد و مردم از آب لوله کشی تنها برای شست و شو استفاده می‌کردند. شرکت آب و فاضلاب روستایی شهرستان فریدونشهر برای رفاه حال مردم تانکرهایی را درب منازل ایشان نصب کرده و روزانه اقدام به پر کردن آب این تانکرها می‌کرد تا مردم برای استفاده شرب و پخت و پز خود از این آب استفاده کنند. زحمت روزانه‌ای که هزینه بالایی را بر دوش این اداره تحمیل کرده و البته مشکلاتی نیز داشت.

سیدعلی باقری، رئیس شورای اسلامی روستای سروشجان، در این رابطه به فشار روحی و بازار شایعات در مورد آب روستا اشاره کرد و افزود: در روستا این طور گفته می‌شد که آب نیتراته موجب افزایش بیماری‌های گوارشی، کبدی و کلیوی شده و حتی بر روی میزان شیردهی و زاد و ولد دام نیز اثر گذاشته است.

با جستجویی در میان منابع معتبر پزشکی مشخص است هیچ یک از این موارد از اثرات مصرف آب نیتراته نیست و در صورتی که فردی به مدت زیاد از آب با نیترات بالا استفاده کند، ممکن است در بلندمدت دچار بیماری‌های مشخصی شود که هیچ یک از موارد گفته شده نیست.

اهالی این روستا از دردسرهای تهیه آب شرب خود سخن گفته و از مشکلاتی که آبرسانی سیار داشت؛ از خراب شدن تانکر حمل آب و دیر رسیدن آب به روستا گرفته تا نیاز به شست و شوی مرتب تانکرهای نصب شده در روستا و گاه کمبود آب. آن‌ها گرم شدن آب داخل تانکر در فصل تابستان و سرد شدن در ماه‌های سرد، مشقتی که پیرمردان و پیرزنان باید جهت برداشت آب از این تانکرها تحمل می‌کردند و از این قبیل را مشکلات آبرسانی سیار می‌دانستند.

*جرقه یک اتفاق مثبت

با وجود همه این مشکلات به مردم گفته شده بود باید تا اجرایی شده طرح احداث تصفیه خانه در خروجی تونل چشمه لنگان که هنوز حتی کلنگ آن نیز به زمین زده نشده است صبر کنند.

اتفاق مثبت در این رابطه زمانی رخ داد که فردی که از تخصص مربوطه بهره مند بود، شجاعت و انرژی جوانی را داشت و به سبب بومی بودن با شرایط این شهرستان آشنایی داشت به ریاست اداره آب و فاضلاب روستایی فریدونشهر منصوب شد. محمدرضا یبلویی هم به واسطه داشتن لیسانس آب و فاضلاب از مسائل مربوط به آب مطلع بود و هم به واسطه داشتن فوق لیسانس و دکترای ژئوتکنیک خاک و بسترهای زمین را خوب می‌شناخت.

وی با دلایل علمی نظرات کارشناسان مبنی بر عدم وجود آب شرب سالم در محدوده روستا را نادرست دانست و با همکاری واحد مطالعات شرکت آب و فاضلاب روستایی استان اصفهان، مسئولان این سازمان را قانع کرد که در این روستا می‌توان نقاط سبزی را یافت که از آلودگی مصون هستند و کار مطالعاتی و پایش منابع آب مختلف در اطراف این روستا را آغاز کرد.

بعد از پایش نقاط مختلف روستا مشخص شد چاه‌های سمت راست روستا نیتراته نشده‌اند. ابتدا یک نقطه برای حفر چاه شناسایی و بعد از انجام آزمایش‌های مختلف مشخص شد آب ابن نقطه کاملاً سالم است. بنابراین مجوزهای برداشت آب از سازمان آب منطقه‌ای کسب، بودجه آن بعد از تلاش‌های بسیار تأمین و نهایتاً چاه حفر شد. اما با فرا رسیدن فصل پاییز و کم شدن دبی چاه‌ها و چشمه‌ها، آب این چاه نیز فروکش کرد و قابلیت تأمین آب روستا را از دست داد.

*به بار نشستن تلاش‌های اداره آب و فاضلاب روستایی فریدونشهر

بررسی‌های میدانی دوباره از سرگرفته شد تا این بار نقطه‌ای دیگر شناسایی و بعد از حصول اطمینان از سلامت آن، میزان دبی آن نیز در ماه‌های مختلف سال اندازه‌گیری شد. مسائل کمبود آب در استان و دشواری‌های اخذ مجوز برداشت از اداره آب منطقه‌ای از یک سو و مشکلات اقتصادی کشور و نایاب شدن اقلام مورد نیاز مانند لوله پلی اتیلن از سویی دیگر موانعی بود که بر سر اجرای این طرح قرار داشت.

زمان بر بودن اخذ واگذاری‌ها و رفع معارضان شخصی خطوط انتقال آب و برق، اوراق بهادار بودن بودجه درنظر گرفته شده برای اجرای این طرح و عدم تمایل پیمانکاران برای اجرای آن، زمان بر بودن روند اداری و برگزاری مناقصه‌ها همه و همه گام‌هایی بود که برداشته شد تا این طرح اجرایی شود و حتی برای رفع برخی از این مشکلات همچون مشکل عدم صدور مجوز برداشت آب توسط اداره آب منطقه‌ای جلسه شورای تأمین و جلسه مدیریت بحران گرفته شد.

اما سرانجام این طرح به پایان رسید و با حفر یک حلقه چاه به عمق 120 متر، خرید و نصب کانکس ایستگاه پمپاژ، نصب تجهیزات پمپاژ و کلرزنی آب، احداث 3100 متر خط انتقال آب، خرید امتیاز برق و احداث 1500 متر شبکه برق‌رسانی با صرف اعتبار مجموع یک میلیارد تومان، همزمان با آغاز ماه محرم و ماه سقایی حضرت عباس علیه السلام آب سالم با نیترات پایین و کاملاً استاندارد و بهداشتی وارد شبکه لوله‌کشی منازل روستای سروشجان شد.

انتهای پیام/