معرفی کوتاه از روستای سیبک / همنامی روستای سیبک با دهکده ای در تفلیس گرجستان

به گزارش تیم رصد فضای مجازی پونه زار؛  دیدن برخی از فضاهای روستایی ایران، هر بیننده ای را به گذشته های دور، به مبداء تاریخ و به خویشتن نزدیک می کند.

فضای کالبدی و فرهنگی روستاهای ایرانی، اعم از زمین، خانه و معماری، باغ و کوچه باغ، آب انبار و قنات، لباس و غذا، هنرهای دستی و مراسم کهن گوناگون، تنوع بی شمار و منحصر به فردی دارد که هریک به تنهایی همانند پدیده سحرآمیزی جلوه می نماید و بینندگان را مجذوب خود می کند.

روستای سیبک در شهرستان فریدونشهر از جمله این فضاها است که با مناظر خوش و هوای سالم و پاکیزه خود توانسته است با وجود بعد مسافت، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کند.

فاصله روستای سیبک از فریدونشهر حدود 9 کیلومتر و تا روستای بعدی خود، روستایی نهضت آباد 5 کیلومتر است.

 وجه تسمیه سیبک

چنین تصور می شود که کلمه “سیبک” یک لغت فارسی است و به معنای سی خان است . در صورتی که چنین نیست زیرا گرجی‌های اولیه که به این محل وارد شدند آن را به یاد ناحیه‌ای بسیار زیبا در گرجستان، واشلوانی نامیدند. واشلووانی ناحیه‌ای در کارتلی است.

بعدها این نام از گرجی به فارسی ترجمه شد و واشلووانی (جایی که درختان سیب زیادی دارد) به سیبک مبدل گردید. بدون شک ساکنین این دهکده نام “سیبک” را به تقلید از همان روستایی که در نزدیکی تفلیس است برگرفته اند و بر محل سکونت خویش گذارده اند بنابراین “سیبک” در اصل یک لغت گرجی است و ارتباطی به زبان فارسی ندارد.

البته در ایران روستاهای دیگر با نام مشابه هستند که سیبک را به معنای همان سی خان نامگذاری کرده اند که در زیر به آن ها اشاره می شود.

سیبک سفلی، روستایی از توابع بخش نصرآباد شهرستان تربت جام در استان خراسان رضوی ایران است.

سیبک (بروجن)، روستایی از توابع بخش بلداجی شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری ایران است.

در سال 1352 راه روستای سیبک به فریدونشهر تبدیل به راه شوسه و سپس آسفالت شد که این امر در بهبود وضع اقتصادی اهالی روستا تاثیر عمیقی داشت. موقعیت ارتباطی روستای سیبک به گونه ای است که در میان راه چند روستا به فریدونشهر قرار دارد و همین امر موجب رونق و پیشرفت این روستا شده است.

در سمت جنوب روستای سیبک، رودخانه‌ای به نام دیدکوی (رودخانه بزرگ) و کوه معروف شاهان کوه و در شمال شرق ان کوه «تقره» جلب توجه می‌کند، آب و هوای روستا به دلیل استقرار در ناحیه کوهستانی، در بهار و تابستان مطبوع و در پاییز و زمستان سرد است.

استقرار روستا در منطقه کوهستانی و ییلاقی موجب جمعیت شناور آن شده است به طوری که جمعیت آن در فصل بهار و تابستان افزایش می یابد و در فصل پاییز و زمستان که کار کشاورزی تعطیل می شود، کاهش می یابد.

درآمد اکثر مردم روستای سیبک از فعالیت های زراعی، باغداری و دامپروری تامین می شود و گروهی نیز در امر خدمات و تولید صنایع دستی اشتغال دارند، وجود چشمه های متعدد از قبیل کندبولاغ، جوب دختر و میرزا علی بولاغ، مایه بولاغ منابع آب روستا را تشکیل می دهند و موجبات رونق زراعت آنها را فراهم آورده است و عمده ترین محصولات زراعی روستا شامل جو، گندم، یونجه، سیب زمینی است و انواع میوه های سردسیری مانند گردو، سیب، گیلاس، آلبالو و زردآلو، هلو و بادام به عمل می آید.

دامداری سنتی در روستا رونق دارد و انواع محصولات دامی و فرآورده های لبنی در روستا تولید می شود.

این روستا زمانی داری منابع آبی بسیار فراوان بوده که در اثر حفر تونل چشمه لنگان کشاورزان این منطقه با مشکل کم آبی مواجه شدند.

جاذبه های گردشگری روستای سیبک

روستای سیبک به دلیل استقرار در منطقه کوهستانی سرسبزی ناشی از شرایط اقلیمی آن، چشم اندازهای بسیار زیبایی به خصوص در فصل بهار و تابستان دارد و زمستان روستا نیز با منظره پوشیده از برف بسیار تماشایی است وجود سد چشمه لنگان و چشمه سارهای پیرامون روستا طراوت ویژه ای به آن بخشیده که باعث جذب گردشگران زیادی شده است.

ارتفاعات بلند و مرتفع روستای سیبک با پوششی از انواع گل ها و گیاهان مرتعی و دارویی از قبیل گل گاوزبان، شیرین بیان، پونه، خاکشیر، گل ختمی و انواع گون و همچنین وجود دشت لاله های واژگون به ویژه در نیمه نخست سال، بسیار سرسبز و تماشایی است و فضای مناسبی برای گذران اوقات فراغت گردشگران فراهم می آورد.

یکی از اهالی روستای سیبک در مورد قدمت و آثار تاریخی این روستا گفت: آثار به جای مانده از گذشتگان به ویژه خانه های قدیمی روستای سیبک و بافت سنتی موجود آن و مصالح به کار رفته در ساخت آنها نشانگر تاریخ طولانی روستا است که تاریخ احداث برخی از بناها به دوره صفویه و قاجاریه می رسد.

حسین مطهری ادامه داد: حمام تاریخی سیبک که خارج از روستای فعلی قرار داشته و در اطراف آن سنگ های تاریخی و قدیمی قرار داشت که پس از انقلاب اسلامی توسط افراد ناشناس به سرقت رفته است.

وی ادامه داد: این حمام چهار طاق نما داشته که سطح داخلی آن با ساروج اندود شده بود که متاسفانه از این اثر تاریخی به دلیل سرما و بارش برف و باران فقط قسمت بسیار کوچکی به صورت مخروبه به جای مانده است.

خانه های قدیمی روستاییان غالبا در یک طبقه با سقف های مسطح رو به جنوب ساخته شده اند و دیوار خانه ها به دلیل جلوگیری از نفوذ سرمای زمستان ضخیم و سقف ها نیز با تیرهای چوبی، سرشاخه درختان و اندود گل یا قیر پوشیده شده اند که مصالح عمده به کاررفته در خانه های قدیمی شامل سنگ، خشت، گل و چوب است و در حال حاضر در ساخت خانه های جدید از آهن، سیمان، آجر و گچ استفاده شده و طراحی جدید روستا از الگوهای معماری نوین تاثیر پذیرفته و معابر روستا نیز برای تردد وسایل نقلیه عریض شده است.

زیارتگاه پیرعلی نزدیک چشمه لنگان و قدم گاه مایه بولاغ دو مکان مذهبی و مورد احترام مردم روستا هستند و همچنین مسجد 14 معصوم این روستا که محل گردهم آیی و برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم است.

از معروفترین غذاهای مردم این روستا می توان به آبگوشت، آش، کله جوش و کاچی اشاره کرد.

معروفترین سوغات روستای سیبک انواع فرآورده های لبنی است که گردشگرانی که به این روستا مسافرت می کنند محصولاتی از قبیل گردو، بادام، ماست، کره، کشک، روغن حیوانی و پنیر محلی را به عنوان سوغات خریداری و همراه می برند.

زنان روستا در کنار فعالیت های زراعی به تولید صنایع دستی مانند جاجیم بافی، شال بافی و جوراب بافی می پردازند.

مردم روستای سیبک از لباس های محلی خاصی استفاده می کردند که زنان از دامن های چین دار گشاد و روسری(چارقد) و مردان از کلاه بافته شده نخی و نمدی، کت و قبا و شلوارهای ساده و گشاد و جوراب های پشمی بافته شده بلند استفاده می کردند که در حال حاضر پوشاک مورد استفاده مردم این روستا همانند البسه مردم شهر نشین است.

هفت سنگ، الک دولک، توپ گل و رقص چوب از سرگرمی ها و بازی های محلی مردم روستای سیبک است.