آب، این طلیعه زندگی در بام ایران، حرف هایی ناگفته دارد

به گزارش پایگاه خبری فریدونشهر – پونه زار؛  بام ایران ساليان درازي مأمن و ماواي مسافران، كشاورزان و عشاير كوچ‌رو بوده و رودخانه‌ها و چشمه‌هايش آسايشگاه و روشني بخش دل‌هاي مردمانش بوده است، مردماني كه عاشق آب، خاك و سرزمين خود بوده‌اند. زمين‌هاي تشنه و بي آب و كشت اين سرزمين امروزه گواه ظلمي است كه بر مردم فريدونشهر روا شده و با وجود سخاوت ابرها و دست و دلبازي خاك آن چند سالي است ديگر از آن روزها خبری نیست.
شهرستان فریدونشهر با مساحتي در حدود دو هزار و ۱۵۰ كيلومتر مربع است كه ارتفاع آن از سطح دريا دو هزار و ۵۳۰ متر می باشد و به بام ايران معروف است و به دليل وضعيت توپوگرافي داراي دو حوزه مركزي به نام زاينده‌رود با مساحت ۳۴۵ كيلومتر مربع و حوزه دز با مساحت یک هزار و ۸۰۰ كيلومتر مربع است.
با توجه به وضعيت توپوگرافي كوهستاني فريدونشهر حجم متوسط آب سالانه اين شهرستان در حدود يك‌هزار و ۳۸۰ ميليون متر مكعب است كه ۱۸۷ ميليون متر مكعب در حوزه زاينده‌رود، يك‌هزار و ۲۰۰ميليون متر مكعب در حوزه دز واقع شده است.

منابع تأمين آب شرب فريدونشهر

شهرستان فريدونشهر با استقرار در ناحيه‌اي كوهستاني و وجود منابع آب سطحي فراوان به دليل بارش‌هاي نسبتا فراوان بخش اعظمي از آب مصرفي در بخش‌هاي مختلف از جمله بخش آشاميدن از طريق آب‌هاي سطحي و چشمه‌ها تأمين مي‌شود.
مهم‌ترين منابع تأمين آب فريدونشهر، دو دهانه چشمه لنگان و چشمه سراب بوده که امسال چشمه سراب حذف شده است.

دبي آب چشمه لنگان فريدونشهر از سه هزار ليتر در ثانيه تا ۳۰۰ ليتر در ثانيه است كه اوايل بهار سه هزار ليتر و اواسط مردادماه به ۳۰۰ ليتر مي‌رسد و همچنين كيفيت آب چشمه لنگان اين شهرستان در شرايط مطلوب و استاندارد است که اين شاخص در مواقع بارندگي ناگهاني و سيلابي تغيير مي‌كند و كدورت آب اين چشمه به طور قابل توجهي بالا مي‌رود.
مهم‌ترين مشكل اين شهرستان در تأمين آب شرب از چشمه لنگان بعد مسافت ۱۷ كيلومتري چشمه تا فريدونشهر است که مشكلات دسترسي و نگهداري سامانه پمپاژ به ويژه در مواقع بارش‌هاي سنگين برف و بوران تأثير مستقيمي در اختلالات و نوسانات برق ايستگاه پمپاژ آب گذاشته است
عواقب ناشی از حفر تونل چشمه لنگان

آب‌هاي زير زميني مورد استفاده در فريدونشهر شامل قنات‌ها، چشمه‌ها، چاه‌هاي عميق، نيمه عميق و سطحي است كه در مجموع سالانه ۵۶۹/۱۲۲ هزار متر مكعب از اين ميزان آب از ۶۵۰ دهنه چشمه دايمي و فصلي، ۲۰۳ رشته قنات و ۱۴۵ حلقه چاه تأمين مي‌شود و در مجموع اين شهرستان ۲۵ رودخانه فصلي و دائمي دارد.
در پی اجراي تونل چشمه لنگان توسط سازمان آب منطقه‌اي كه مطالعات آن از سال‌هاي ۱۳۷۰ آغاز شد و به منظور طرح انتقال آب از حوزه دز به زاينده‌رود سالانه در حدود ۱۹۵ ميليون متر مكعب براي مصارف شرب، صنعت و كشاورزي انتقال مي‌يابد.
پس از حفر تونل و اتمام طرح متاسفانه عواقب بد احداث این تونل به خشك شدن ۵۰ مزرعه ختم شد، که ۵۳ مزرعه شامل پنج منطقه فريدونشهر، وحدت‌آباد، بادجان، سيبك و نهضت‌آباد می باشد كه بر اثر حفر تونل چشمه لنگان دبي آب آن ها تقريبا از ۲۰ تا ۱۰۰درصد كاهش يافته است.

خشك شدن آب حدود ۹۵ رشته چشمه فصلي و دايمي، ۴۰ رشته قنات و سه رودخانه به نام‌هاي فريدونشهر، سيبك و نهضت‌آباد از تأثيرات احداث تونل چشمه لنگان بوده كه تعداد بهره‌بردار از اين چشمه‌ها حدود ۷۰۰ خانوار و با جمعيتي بالغ بر سه هزار نفر را شامل مي‌شود كه از اين ۵۳ مزرعه تعداد ۱۳ مزرعه خسارت ديده مربوط به فريدونشهر، ۱۶ مزرعه نهضت‌آباد، چهار مزرعه وحدت آباد، ۱۹ مزرعه سيبك و يك مزرعه روستاي بادجان بوده است.

در پی اعتراض كشاورزان پنج منطقه فريدونشهر، وحدت‌آباد، بادجان، سيبك و نهضت‌آباد با توجه به خشك شدن منابع آبي مقرر شده است سازمان آب منطقه‌اي هر سال نسبت به پرداخت خسارت كشت اقدام لازم را اتخاذ كند.
آب منطقه ای به تعهدات خود عمل نکرده است

سازمان آب منطقه‌اي خسارت مالي كشاورزان شهرستان فریدونشهر را پرداخت نكرده و این در حالی است که مردم فريدونشهر مصرانه خواستار واگذاري حق آبه خود توسط سازمان آب منطقه‌اي و چشم به راه حل شدن مشكل خود هستند تا عدالت به صورت یکسان در شرق و غرب استان رعایت شود.
غلامرضا یسلیانی سرپرست فرمانداری فریدونشهر در گفت و گو با خبرنگار ایمنا در خصوص وضعیت آب و طرح های آبی شهرستان اظهار داشت: دولت در درجه نخست تامین آب را در بخش های شرب، کشاورزی و سپس صنعتی را در اولویت قرار داده که در حال حاضر تامین آب شرب مناطقی که با کمبود آب آشامیدنی مواجه هستند در صدر اقدامات وزارت نیرو می باشد.
وی ادامه داد: ایجاد بند و سدهای کوچک و بزرگ و همچنین لایروبی قنوات با کمک سازمان های جهاد کشاورزی و منابع طبیعی از جمله راهکارهایی بوده که برای مهار آب های روان در سطح شهرستان صورت گرفته است.

سرپرست فرمانداری فریدونشهر با اشاره به اینکه فریدونشهر دارای یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب می باشد، خاطر نشان کرد: عمده آب های روان که حاصل ریزش های جوی است عمدتا به سمت کارون سرازیر می شود.
وی اضافه کرد: سدهای یلان و پشندگان در حال حاضر در مرحله مطالعاتی اولیه می باشند که با اجرای این سد ظرفیت ذخیره ۸۵۰ میلیون متر مکعب آب فراهم می شود و ۱۴ هزار هکتار از زمین های دیمی به آبی تبدیل می شود.
یسلیانی افزود: استاندار اصفهان رفع مشکل آب فریدونشهر را در اولویت قرار داده و خواستار رفع مشکلات آبی مبدأ شده است.
وی گفت: تاکنون ۴۵۰ میلیون تومان خسارت خشکسالی و حق آبه به کشاورزان شهرستان فریدونشهر پرداخت شده و مابقی مطالبات نیز امید است به زودی پرداخت شود.

حسین گوگونانی رییس شورای شهر فریدونشهر نیز در این خصوص  اظهار داشت: اصفهان قبل از اینکه مهاجر پذیر شود باید توسعه پایداری را ایجاد می کرد که اکنون این چنین فن سالارانه در پی گرفتن حق آبه کشاورزان مبدأ باشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر سهم شهرستان فریدونشهر در پی حفر تونل و انتقال آب چشمه لنگان خشکی ۵۳ مزرعه، آسیب دیدگی گونه های گیاهی و جانوری و همچنین پرندگان بوده است.
رییس شورای شهر فریدونشهر اضافه کرد: مردم شهرستان فریدونشهر از انتقال آب روستاهای پشندگان، زمستانه و گوکان در خصوص تامین منابع آبی استان نگران هستند و این در حالی است که سازمان آب منطقه ای به تعهدات خود در پی حفر تونل چشمه لنگان عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه ما مخالف انتقال آب نیستیم، خاطر نشان کرد: آیا کشاورزان شرق اصفهان طی صدها سال از کارون مطالبه ای داشته اند که اکنون به فکر طلب خود هستند و این در حالی است که طبق نظر یونسکو مبدأ نبایدمشکل آب داشته باشد.
گوگونانی تاکید کرد: مردم شهرستان فریدونشهر در پی مطالبات خود به صورت قانونی هستند و در ابتدا صدای خود را به گوش مسوولان استانی می رسانند تا کار به جاهای باریکتر نکشد.

فاجعه زیست محیطی در فریدونشهر

مردم شهرستان فریدونشهر با حفر تونل در دلِ شاهان کوه(بلندترین قله استان اصفهان با ارتفاع چهار هزار و ۴۰ متری) و تخریب غیرقابل برگشت منابع آبی آن که به منزله قطع شاهرگ حیاتی مردم روستاها و عشایر ساکن سرتاسر دامنه های جنوبی و شمالی شاهان کوه می باشد، مخالف هستند.
با اجرای پروژه های انتقال آب حوضه ای محرومیت شهرستان فریدونشهر تشدید شده و مهاجرت به مرکز استان افزایش می یابد.
مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بیکاری امید ماندگاری مردم شهرستان فریدونشهر را کاهش داده و مهاجران این دیار راه اصفهان را از هردیاری دیگر می شناسند و همراه با مشکلات خود به این شهر عزیمت می کنند.
انتقال آب بین حوضه ای و جدل بر سر منابع آبی به هنگامی که خود مردم فریدونشهر با مشکل مواجه باشند موجب می شود مردم این منطقه همراه آب های روان و انتقال به حوزه زاینده رود به استان اصفهان و شهرستان های همجوار روانه شوند.

منبع: خبرگزاری ایمنا /خبرنگار: خانم وجیهه مطهری