چاپ خبــر
مروری بر پروژه انتقال آب چشمه لنگان فریدونشهر به زاینده رود؛

پرونده/آب، آب، آب

در این یادداشت سعی داریم پرونده پروژه تونل چشمه لنگان را باز کنیم و در صورت امکان مروری کنیم بر اتفاقات و جریان های قبل و بعد از انتقال آب. می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که فریدونشهر آیا از این انتقال سود برد ؟ یا به طور کلی باید منفعتی می برد؟ استان در قبال این انتقال چه امتیازهایی را برای شهرستان محرومی مانند فریدونشهر قائل شد؟ آیا کشاورزان و محیط زیست فریدونشهر بعد از این انتقال زیان دیدند؟ کدام مسئولین در عدم استفاده از از این امتیاز برای فریدونشهر کوتاهی کرده اند؟ و سوال هایی دیگر که این پرونده با خود همراه دارد.

سعی داشتیم اطلاعات و مطالب  را کامل کنیم  و یادداشت مفصلی را ارائه دهیم و با مدارک، اسناد و اخبار مربوطه  پرونده را از زاویه های مختلفی بررسی کنیم اما کمبود وقت، حجم بالای مطالب و نیز حساسیت موضوع ما را بر آن داشت تا قسمت به قسمت  به جمع آوری مطالب بپردازیم و هر بار یادداشت خود را تکمیل تر کنیم . سعی می شود  مطلب را به روزرسانی کنیم و در انتها با یکپارچه سازی به سوالات چندین ساله مردم پاسخ دهیم. کار بزرگی را به نظر خودمان شروع کردیم و اگر کسی احساس مسئولیت در این باب می کند می تواند ما را همراهی کند و هر نظر و ایده ای را ما با گوش جان پذیراییم.

هدف ما از باز کردن پرونده این پروژه تلنگری برای احقاق حقوق  از دست رفته کشاورزان و مردم محروم منطقه است.

دوباره یادآور می شویم مطالب بدون ترتیب و ویرایش نوشتاری خاصی قرار خواهند گرفت و هر بار سعی در مرتب سازی خواهیم نمود.

برای شروع صورت جلسه مدیر وقت آب منطقه ای اصفهان و چهار محال بختیاری را با امام جمعه و شورای اسلامی وقت فریدونشهر مرور می کنیم.

 

IMG_6409

به پیوست این صورت جلسه نقشه احداث تونل و مکان های تعیین شده برای گرفتن حقابه مورد توافق قرار داده شده است:

IMG_6410

رنج نامه مورخه ۳۰/۱۰/۱۳۹۲ انجمن دوستداران طبیعت و دیگر نهادهای مدنی، تشکل های صنفی، کشاورزان فریدونشهر و نمایندگان آنان خطاب به ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران پیرامون مسائل و مشکلات بوجود آمده ناشی از حفر تونل چشمه لنگان و خدنگستان را که انجمن دوست داران طبیعت فریدونشهر منتشر کرده اند در زیر می خوانیم

مطلب زیر از وب سایت انجمن دوست داران طبیعت شهرستان فریدونشهر منتشر شده است. مطلب را می توانید مستقیم اینجا بخوانید:

بنام خدا

(مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ) آب مایه حیات است “قرآن کریم”                                          ۳۰/۱۰/۱۳۹۲
جناب آقای دکتر حسن روحانی رئیس جمهور محترم و محبوب جمهوری اسلامی ایران، با سلام:

آب، شاهرگ حیاتی ما را قطع کردند…

آب، شاهرگ حیاتی ما را قطع کردند و سالهاست برای باز پس گیری آب قطع شده مان کوشش می کنیم و هنوز تلاشمان به نتیجه نهایی نرسیده است.
حفر تونل انتقال آب چشمه لنگان از مبدا فریدونشهر به مقصد اصفهان ظاهرا برای جبران کمبود آب در مقصد، اگر چه با هزینه های هنگفت اجرا شده بدلیل عدم رعایت الف-اصل ۵۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ب- قوانین بین المللی و یونسکو و مقررات داخلی، ج- برنامه چهارم توسعه اقتصادی کشور به نتیجه دلخواه و مورد نظر نرسیده است:
الف- اصل ۵۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می شود، از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست و یا تخریب غیرقابل جبران ملازمه پیدا نماید ممنوع می باشد”.
ب- “در دنیا انتقال آب بین حوضه ای به عنوان یک مساله مهم و باحساسیت مورد طرح و بررسی قرار میگیرد. بنابر دلایل اقلیمی و شرایط خاص توپوگرافی در مناطق مختلف با توجه به رشد علم و تکنولوژی، آب را از مناطق پر بارش و کم جمعیت به مناطق کم بارش و پر جمعیت، از روش های مختلف و با استفاده از سازه های انتقال آب همانند: کانالها،لوله ها، قنات ها، تونلها و … ضمن رعایت قوانین و مقررات موجود منتقل می نمایند، این درحالی است که با توجه به قوانین و مقررات موجود در کشور ما و سازمانهای بین المللی(یونسکو) مورد تایید و تصویب دوائر مختلف که جهت اجرای طرحهای انتقال آب می بایست قبل از اجرا رعایت گردند، به شرح ذیل می باشند:

۱-حوضه های مبداٌ و تامین کننده آب نبایدمشکل کمبود آب داشته یاشند.
۲-حوضه های مقصدباید نهایت صرفه جویی و بهره برداری را نموده باشند و تمام راههای جبران کسری آب را در حوضه خود اعمال نموده باشند.
۳-در طرحهای انتقال آب،بین حوضه ای می بایست کلیه مسائل و نکات علمی،فنی،اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی در حوضه های مبدا،مقصد و در حدفاصل آنها رعایت شده باشند.
۴-روشهای انتقال آب و سازه های مورد استفاده و پیش بینی شده،خسارتی به حوضه های مبدا وارد ننمایند.
۵-حوضه های مبدا و مقصد بایستی برنامه جامعی را تدوین و اجرا نمایند تا حوضه های اصلی آبخیز تقویت شده و از حیز انتفاع خارج نگردد.
۶-طرح ها و پروژه های زیر بنایی نیازمند آب به محل سرشاخه و حوضه های آبخیز منتقل گردند.
۷-درآمد حاصل از انتقال و فروش آب ،بین حوضه های مبدا و مقصد بطور عادلانه تقسیم گردد.
۸- دیدگاهها و مدیریت اعمال شده میبایستی فرا ملیتی باشند و از دخالت دادن مسائل سیاسی جدا جلوگیری گردد”.
ج-در بند ۵ ماده ۱۷ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تصریح شده است: “طرح های انتقال آب بین حوضه ای باید از دیدگاه توسعه پایدار، با رعایت حقوق ذینفعان و برای تامین نیازهای مختلف مصرف، مشروط به توجیه اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی و منافع ملی مورد نظر قرار گیرد.”
حال این سوال مطرح است که تصویب این همه قانون و مقررات برای چیست؟ چرا به قوانین عمل نمی شود؟
این در حالی است که بسیاری از روستاهای منطقه شهرستان های فریدونشهر، داران و بوئین و میاندشت سالهاست با تانکر، آب آشامیدنی دریافت می نمایند! با توجه به موارد ذکر شده در بالا اجرای طرح مذکور خارج از ضوابط قانونی و کارشناسی اصولی صورت گرفته و به طبع مشکلات و تنگناهایی را سبب شده است که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
نخست آنکه نه تنها مشکل آب در اصفهان با انتقال آب چشمه لنگان برطرف نشد بلکه معضلات جدیدی با پیچیدگی بیشتر و بزرگتر در پی داشت، زیرا گسترش روزافزون واحدهای صنعتی و تاسیس واحدهای تولیدی جدید و نیازمند به مصرف آب زیاد و در پی آن اشتغال زایی وجاذبه های مهاجرپذیری را موجب شده است. هجوم سیل آسیای مهاجران و گسترش پرشتاب شهر و ایجاد شهرک های اقماری اطراف اصفهان و ضرورت توسعه فضای سبز آنها، از جمله چمن کاریهای بی مورد و غیرضرور که مصرف زیاد آب را طلب می کند، تقاضا برای مصرف آب را بمراتب بیشتر و مشکلات را دو چندان نموده است!؟
و اما در مبدا، تخریب و ویرانی ها در عرصه طبیعی، ایجاد شبکه عنکبوتی راههای دسترسی برای گمانه زنی، حمل مصالح و تجهیزات شرکت های پیمانکاری و آلودگی های زیست محیطی، مرگ رودخانه یلان (وهرگان) و نابودی اکوسیستم آن را موجب شده است. ویرانگرتر از همه رهاسازی راههای دسترسی در عرصه طبیعی پس از پایان کار و باقی ماندن تسهیلات رایگان دسترسی سوداگران طبیعت و جنگل و صیادان و شکارچیان غیرمجاز را فراهم نموده و از این طریق خسارت جبران ناپذیری به طبیعت و محیط زیست فریدونشهر وارده نموده است. زوال رویشگاههای مرتعی و مناظر جذاب لاله های واژگون در سرتاسر حاشیه جاده چشمه لنگان به خدنگستان و افزایش روند فرسایش پوشش گیاهی و نابودی بعضی از گونه ها از نمونه های آن است.

حفر تونل در مسیر خود با زهکش کردن منابع زیرزمینی، آب قنوات و چشمه های جوشان کوهستان را بعضا کاملا خشک (سیبک و مزرعه قاضی) و یا ۵۰-۶۰% آب آنها را کاهش داده و باعث خسارت و ویرانی کشاورزی، بیکاری و مهاجرت اجباری روستاییان و کشاورزان شده و آنها را آواره شهرهای صنعتی در جستجوی کار و امرار معاش نموده است.

کاهش جمعیت روستایی و شهری این منطقه و نبودن انگیزه ماندگاری در محل، ابنیه های دولتی مانند دبستانها، مدارس و خانه بهداشت و دیگر زیرساخت ها که روزگاری با صرف هزینه هایی در روستاها ایجاد شده بود، متروکه یا کاملا ویران شده و یا در شرف ویرانی است (نمونه آن روستای نهضت آباد است)، از پیامدهای فلاکت بار طرح تونل چشمه لنگان در مبدا می باشد!!! همچنین سد مخزنی بالا دست سد چشمه لنگان (در حال احداث) باعث به زیر آب رفتن روستای سرداب بالا و روستای مازه قلعه و در نتیجه کوچ اجباری ساکنان دو روستای مذکور خواهد شد.

اگر چه چندسالی است آب منطقه ای ظاهرا برای جبران کاهش آب کشاورزی مزارع خسارت دیده مبلغ ریالی ناچیزی کمک نموده است، ولی کشاورزان و باغداران فریدونشهر همه ساله مجبورند در فصل تابستان مبلغی به مراتب بیشتر از کمک دریافتی به حساب آب منطقه ای واریز نمایند.

تا آب بناحق قطع شده از زیرپای کشاورزان را تانکری ۴۰۰٫۰۰۰ هزار ریال خریداری و پای درختان باغات خود بریزند تا خشک نشوند! با امید اینکه آب ۴۵۰ لیتر در ثانیه مصوب برای جبران خسارت به مزارع آنان تحویل خواهد شد که ستم مضاعفی را بر ایشان تحمیل می نماید.

در پی شکایات و اعتراضات مردم برای جبران خسارت وارده شده، هیئت سه نفره خسارت وارده را ۶۰۰ لیتر در ثانیه برآورد نمود. اما در آخرین بررسی ها، کارگروه به ریاست معاونت محترم استانداری اصفهان مقدار مذکور را به ۴۵۰ لیتر در ثانیه کاهش داد! در بند ۲ پنجاه و پنجمین جلسه کارگروه مورخه ۳۰/۱۰/۸۵ چنین آمده است:

“برای تامین آب کشاورزان خسارت دیده از حفر تونل چشمه لنگان فریدونشهر مقرر شد سازمان آب منطقه ای براساس گزارش هیئت ۳ نفره مصوب کارگروه نسبت به تامین ۴۵۰ لیتر آب در ثانیه برای ۵ ماه در سال  در زمان کشت اقدام و مجوزهای لازم را از وزارت نیرو اخذ نمایند.”

بدیهی است که مصوبه فوق الذکر باعث خوشحالی کشاورزان و امیدواری مردم به احیای زندگی و توسعه پایدار گردید. پیگیری برای اجرایی شدن آن از طریق مسئولان محلی و نمایندگان انتخابی کشاورزان صورت گرفت و همه فرماندارانی که طی این سالهای آمدند و رفتند تامین و تحویل آب کشاورزان را بر سر مزارع در اولویت کاری خود قرار دادند و در فصل بهار و تابستان همه ساله کارگروهای کارشناسی سازمان آب منطقه ای برای بررسی خط انتقال آب و توزیع آن بر سر مزارع به محل می آیند و می روند و علیرغم این  پیگیری و آمد و شدها “حکایت همچنان باقی است”! نمایندگان کشاورزان برای گشایش این گره در هم پیچیده به هر دری روی آوردند، از جمله مراجعه به جناب آقای بشارتی، رئیس دفتر محترم ریاست جمهوری در امور مناطق محروم کشور که ایشان در بخشی از نامه شماره ۱۸۷۹۹۴ مورخ ۱۵/۱۰/۸۷ خطاب به معاونت محترم امور آب وزارت نیرو چنین می نگارند: “حق آبه و سهمیه زراعی اهالی و روستایی فریدونشهر را باید ملحوظ کنند … لطفا تاکید فرمایید حتما حقوق حقه فریدونشهر رعایت شود متاسفانه اصفهان فقط به فکر شهر و شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان است آیا مردمی که روی خزانه آب زندگی می کنند حقی ندارند …. من واقعا آنجا را می شناسم حقوق مردم فریدونشهر رعایت نشده است ۴۵۰ لیتر باید زودتر در اختیار شهرستان قرار گیرد.

در جلسه مورخه ۱۳/۰۳/۸۵ هنگام سفر دوم هیئت محترم دولت به اصفهان، که با حضور آقای مهندس یوسف پور معاونت محترم وزیر نیرو و آقای مهندس طرفه مدیر عامل محترم سازمان آب منطقه ای و چند تن از مسئولان محلی و تعداد زیادی از کشاورزان و نمایندگان آنان در محل فرمانداری فریدونشهر تشکیل شد در بخشی از صورت جلسه آمده است: “آقای یوسف پور با تاکید بر ضرورت تامین آب بر سر مزارع خسارت دیده، اعلام کردند مسئولین آب منطقه ای استان اصفهان موظف می باشند مطالعات اجرایی طرح تامین آب را بر سر مزارع در اسرع وقت در دستور کار خود قرار دهد…”

همچنین مدیر محترم طرح چشمه لنگان طی نامه شماره ۳۸۳۰/۴۱۴/۱۷۰ مورخ ۲۴/۰۹/۸۸ اعلام نموده است در “طرح انتقال آب اراضی … کشاورزان ذینفع در سال زراعی آتی از آن بهره مند خواهند شد.”

و بالاخره، مدیر عامل محترم آب منطقه ای اصفهان خطاب به آقای علیرضا توازهی نماینده کشاورزان چنین می نگارند: “… لیکن تحویل آب در زمان کشت محصولات کشاورزی و در بهار و تابستان سال ۸۹ خواهد بود.”

با توجه به پیگیری های متعدد و گذر از پیچ و خم های فرساینده اداری و شکستن طلسم چندین ساله تحویل آب کشاورزی فقط به روستای سیبک در سال جاری ۱۳۹۲ اجرایی شد. اما در این میان یک روستا و بیش از پنجاه مزرعه سالهاست با تحمل میلیارد ها ریال خسارت ناشی از قطع آب و عدم تحویل به موقع آن دردمندانه در انتظار تحویل حق آبه قانونی خود می باشند.

اگر چه در آغاز اجرای طرح چشمه لنگان و احداث سد، در مورد رونق اقتصادی منطقه و اشتغال به کار مردم داد سخن ها می رفت اکنون واقعیت موجود نتیجه عکس چشم انداز پیشین و اولیه را داده است، “از طلا بودن پشیمان گشته ایم، مرحمت بنموده ما را مس کنید!”

از داد و وداد آن همه گفتند و نکردند               یارب چقدر فاصله از دست و زبان است

خون می چکد از دیده در این کنج صبوری        این صبر که من می کنم افشردن جان است

                                                                                                                            «سایه»

کلام آخر اینکه در میان مسئولان دولت تدبیر و امید آیا کسی به این ستم پنهان نگاه داشته شده چندین ساله به مردم فریدونشهر پایانی خواهد داد؟!

                                                                                 انجمن دوستداران طبیعت شهرستان فریدونشهر

 

 

  1. بیژن گفت:

    به قول خودشون آب مازادا می برن ، یه سری اکوسیستم نابود میشه ، طرح اشتغالزایی هم نمیارن ، جوونا میرن شهر و خاطره ای از فریدونشهر : کس نیست که تا بر وطن خود گرید !

  2. سید گفت:

    این مشکله اب دزدی.متاسفانه چند سالی است که جزو طرحهای ملی دولت مردان است و پولشم مستقیم و بدون فیلتر توجیب خودشونه..دوستان طرفدار محیط زیست ..اب مایه حیات است..وزندگی مجموع تمام روستاییان به این جریان وابسته است..طبق فرمایش رهبر عزیزان باید اقتصاد مقاومتی ایجادبشد تا نیاز به خارج نداشته باشیم..نیاز اول هر انسان .اب غذا .مسکن و محیط مناسب است .البت این برای ما روستا نشینها ملاک است که توی یه خانه بدنیا میام وبزرگ میشیم .ازدواج میکنیم .پیرمیشیم و همونجا دفنمان میکنم//
    ولی نیاز یک شهری یا دولت مرد دردرجه اول ما شین لکسوز. خانه مجلل و ووووو.این طرح دوستان سه دولت قبل فقط نابودی کلیه روستا های کشورو درامد حاصله هم خرج خانه های ایشان در کانادا و سویس خواهد شد.همانطوری که ابرودخانه زاینده رود غیب شد وشرشر ان از باغات اقازادها در یزد رفسنجان و کرمان پیدا شد…کسی که میلیاردها خرج میکند اباین مناطق ببرد ..فقط روی سادگی ما دهنشینها حسابکرده.خودمون به فکر خودمون نیستیم…

Go to TOP